Στις 13 Απριλίου του 1906, σε μια επαρχιακή πόλη κοντά στο Δουβλίνο, γεννήθηκε ο Ιρλανδός λογοτέχνης, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Σάμιουελ Μπέκετ (Samuel Barclay Beckett). Το 1969 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το οποίο αρνήθηκε να το παραλάβει και διέθεσε το χρηματικό έπαθλο των 73.000 δολαρίων σε νέους και πρωτοποριακούς καλλιτέχνες, ζωγράφους και σκηνοθέτες.
Σύμφωνα με τη wikipedia, το έργο του είναι βασικά μινιμαλιστικό, και σύμφωνα με ορισμένους ερμηνευτές, βαθιά απαισιόδοξο για την ανθρώπινη φύση. Η απαισιοδοξία αυτή αντανακλάται από την εκτενή και περίεργη αίσθηση του χιούμορ στο έργο του, καθώς και από το γεγονός ότι η περιγραφή των εμποδίων στην ανθρώπινη ζωή εξυπηρετεί την επιθυμία του Μπέκετ να δείξει ότι το “ταξίδι” είναι που αξίζει, παρά τις δυσκολίες του.
Ας απολαύσουμε μερικά αποσπάσματα από τα έργα του
Από το θεατρικό «Περιμένοντας τον Γκοντό» – 1948
(God-ot = παραφθορά του Θεού)
Κύριος εκφραστής του θεάτρου του παραλόγου, ο Μπέκετ καθιερώθηκε μ’ αυτό το έργο.
Το έργο αρχίζει έτσι:
Εξοχικός δρόμος με δέντρο. Σούρουπο.
Εστραγκόν: Δε γίνεται τίποτα
Βλαδίμηρος: Αυτό αρχίζω να πιστεύω κι εγώ.
Η απελπισία του ανθρώπου μπροστά στο άγνωστο, η αναμονή της σωτηρίας που ποτέ δεν έρχεται, το τίποτα και η έλλειψη επαφής, ο πόνος και το παράλογο της ύπαρξης.
Θα πάψετε επιτέλους να με βασανίζετε με τον καταραμένο τον χρόνο σας! Είναι απάνθρωπο! Πότε! Πότε! Μια μέρα! Δεν σας φτάνει αυτό; Μια μέρα σαν τις άλλες, μια μέρα μουγγάθηκε, μια μέρα τυφλώθηκα, μια μέρα θα κουφαθούμε, μια μέρα γεννηθήκαμε, μια μέρα θα πεθάνουμε, την ίδια μέρα, την ίδια ώρα, την ίδια στιγμή, δε σας φτάνει αυτό; Ξεγεννάνε καβάλα σ’ έναν τάφο, αστράφτει το φως μια στιγμή, κι ύστερα πάλι σκοτάδι.
Όλοι γεννιόμαστε τρελοί. Μερικοί παραμένουν.
Μη με αγγίζεις! Μη με ρωτάς! Μη μου μιλάς! Μείνε μαζί μου.
Τίποτα δεν συμβαίνει, κανένας δεν έρχεται, κανένας δεν πηγαίνει, είναι τρομερό.
Εκεί που πέφτουν οι κρεμασμένοι φυτρώνουν μανδραγόρες. Γι’ αυτό ουρλιάζουν όταν τις ξεριζώνει κανείς.
Το βέβαιο είναι πως οι ώρες μας, έτσι όπως είμαστε, είναι ατελείωτες κι έτσι αναγκαζόμαστε να τις γεμίσουμε με πράξεις που εκ πρώτης όψεως φαίνονται λογικές αλλά… που τις κάνουμε πια μηχανικά. Θα μου πεις ότι πρέπει να εμποδίσουμε το μυαλό μας να θολώσει. Έχεις δίκιο! Αλλά αναρωτιέμαι: Σάμπως δεν έχει κιόλας βυθιστεί σε απέραντα σκοτάδια; Παρακολουθείς το συλλογισμό μου;
Ο Ακατονόμαστος (1954)
(Στο έργο αυτό τα πρόσωπα βρίσκονται ανάμεσα στη ζωή και στη μη ζωή, σωματικά ή ψυχικά ανάπηρα)
…μες στη σιωπή δεν γνωρίζεις, πρέπει να συνεχίσεις, δεν μπορώ να συνεχίσω, θα συνεχίσω.
Ναι, στη ζωή μου, αφού πρέπει να τη λέω έτσι, υπήρχαν τρία πράγματα, η ανικανότητα να μιλήσω, η ανικανότητα να σωπάσω, και η μοναξιά, μ’ αυτά έπρεπε να τα βγάλω πέρα.
Είμαστε καταδικασμένοι σε έναν αιώνιο μονόλογο, χωρίς έννοια, χωρίς περιεχόμενο. Σε ένα αιώνιο μουρμούρισμα. Να μιλάμε, και να μιλάμε για το τίποτα.
Το τέλος του Παιχνιδιού (1957)
Παραδέχομαι βέβαια ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο αστείο απ’ τη δυστυχία. Αλλά…
Ναι, ναι, είναι το πιο κωμικό πράγμα στον κόσμο. Στην αρχή γελάμε, γελάμε με την καρδιά μας. Αλλά η ιστορία επαναλαμβάνεται. Είναι σαν το ανέκδοτο που τ’ ακούμε κάθε τόσο και μ’ όλο που μας αρέσει, δεν μπορούμε πια να γελάσουμε.
Όσο πιο μεγάλος είναι κανείς, τόσο πιο γεμάτος είναι και τόσο πιο άδειος.
Διάφορα
- Οι αναμνήσεις σε σκοτώνουν. Δεν πρέπει λοιπόν να σκέφτεσαι όσα αγαπάς, ή μάλλον καλύτερα να τα σκέφτεσαι, γιατί ειδάλλως διατρέχεις τον κίνδυνο να τα βρεις, λίγο λίγο, στο μυαλό σου. – Διωγμένος (1946)
- Γιατί είπα αυτή την ιστορία, δεν το ξέρω. Θα μπορούσα κάλλιστα να είχα πει μια άλλη. Ίσως μια άλλη φορά να μπορέσω να πω κάποια άλλη. Ψυχές ζώσες, να δείτε πόσο μοιάζουν μεταξύ τους. – Διωγμένος (1946)
- Πώς να πω τι απομένει; Είναι όμως το τέλος. Ή μήπως ήταν όνειρο, μπας και ονειρεύομαι; Όχι, όχι, τίποτα απ’ όλ’ αυτά, άλλωστε και το όνειρο τι είναι, ένα τίποτα, και το χειρότερο, με σημασία. – Το Ηρεμιστικό (1946)
- Μη περιμένετε να σας κυνηγήσουν για να κρυφτείτε, αυτή ήταν πάντα η αρχή μου. – Ο Μαλόν πεθαίνει (1951)
- Τίποτα δεν είναι πιο πραγματικό από το τίποτα. – Ο Μαλόν πεθαίνει (1951)
- …σαφές τελικά σε εμένα πως το σκοτάδι που πάντα πάλευα να κατανικήσω είναι στην πραγματικότητα ο καλύτερός μου σύμμαχος… – Η τελευταία μαγνητοταινία του Κραπ (1958)
- Πάντα προσπάθεια. Πάντα αποτυχία. Δεν πειράζει. Προσπάθησε ξανά. Απότυχε ξανά. Απότυχε καλύτερα. – Worstward Ho (1983)
- Τα λάθη μου είναι η ζωή μου.
- Κάθε λέξη είναι ένας άχρηστος λεκές στη σιωπή και στο τίποτα.
- Μην περιμένεις να σε κυνηγήσουν για να κρυφτείς, αυτή ήταν πάντα η αρχή μου.
- Τι γνωρίζω σχετικά με την ανθρώπινη μοίρα; Θα μπορούσα να σας πω περισσότερα σχετικά με τα ραδίκια!
- Είσαι στη Γη. Δεν υπάρχει θεραπεία γι’ αυτό. Πηγή
