Ο Εσωτερισμός και ο Αριστοτέλης
Πηγή: ΝΕΑ ΑΚΡΟΠΟΛΗ – nea-acropoli.gr: Ο Εσωτερισμός στον Αριστοτέλη: Ο Αριστοτέλης ασχολήθηκε μ΄ ένα τεράστιο επιστημονικό σύνολο θεμάτων. Το πλήθος των γνώσεων που απορρέει από αυτά απογείωσε τις γνώσεις της εποχής του, ώστε να προχωρήσουν αλματωδώς. Κατηγορήθηκε στην εποχή του ως άθεος. Κατηγορείται στις μέρες μας ότι ήταν αυτός που εισήγαγε τον στυγνό ορθολογισμό στην ανθρώπινη σκέψη. Ότι απέκοψε τους δεσμούς της κοινωνίας από έναν εσωτερισμό, μια μεταφυσική και μαγική αντίληψη του κόσμου.
Ο Αριστοτέλης και η παρανόηση της φιλοσοφίας του
Αυτό όμως δεν είναι παρά μια διαστρέβλωση της φιλοσοφίας και των θέσεων του μεγάλου διανοητή. Μέσα στα βασικότερα ζητήματα με τα οποία ασχολήθηκε, κεντρικό ρόλο έχει η ύπαρξη του θεού. Είχε η δημιουργία της αριστοτελικής θεολογίας. Η μελέτη των μεταφυσικών θεμάτων. Οι αναζητήσεις περί ψυχής και εσωτερικής σύνθεσης των ζωντανών οργανισμών καθώς και η αναζήτηση της διαχρονικής ηθικής φιλοσοφίας. Ο Αριστοτέλης υπήρξε ο πρώτος πανεπιστήμονας όλων των εποχών. Ανέπτυξε τη φιλοσοφία, τη φιλολογία, την ψυχολογία αλλά και τις φυσικές επιστήμες με εξίσου δυναμικό τρόπο.
Θα προχωρήσει λοιπόν στον χωρισμό τον επιστημών σε θεωρητικές και πρακτικές. Μέσα στις θεωρητικές εμπεριέχονται εκτός των άλλων η μεταφυσική και η ψυχολογία. Στις πρακτικές κύρια είναι η ηθική. Ακόμη ένας τομέας στον οποίο έθεσε τις βάσεις και τις κυριότερες αρχές υπήρξε η αλχημεία, ο εσωτερισμός στη σύνθεση της ύλης.
Ο Αριστοτέλης και η φιλοσοφία του
Η μεταφυσική του Αριστοτέλη
Η μεταφυσική εξετάζει τις πρώτες αιτίες ύπαρξης, το καθαυτό ον που είναι ακίνητο, αιώνιο και αιτία κάθε κίνησης και δημιουργίας στον κόσμο. Θα χωρίσει τον κόσμο σε 2 κατηγορίες. Από τη μία πλευρά υπάρχουν τα ένυλα όντα (αντικείμενα) που μεταβάλλονται διαρκώς και από την άλλη τα είδη, τα οποία είναι καθαρά(δίχως ύλη) όντα, αμετάβλητα και ακίνητα. Χάρη σε αυτά δημιουργείται η αρχή της πρώτης κίνησης (το πρώτο κινούν). Ο μεγάλος στοχαστής συμπεραίνει ότι εφόσον υπάρχει κίνηση και αλλαγή κάθε μεταβολή προϋποθέτει κάτι αμετάβλητο.
Η Θεολογία του Αριστοτέλη
Κάθε άλλο παρά άθεος υπήρξε ο ορθολογιστής φιλόσοφος. Κρατώντας αλλά και απορρίπτοντας στοιχεία πλατωνικά θα διαμορφώσει την αριστοτελική θεολογία. Σύμφωνα με αυτήν όλο το σύμπαν αποτελεί μία ιεραρχημένη κλιμάκωση. Διέπεται από εξελικτικές βαθμίδες. Όλη αυτή η εξελικτική κίνηση διέπεται από μια ύψιστη αρχή: το καθαρό είδος, ο θείος νους. Ο θεός βρίσκεται σε κατάσταση ενέργειας και ποτέ σε κατάσταση δυνατότητας.
Αιτιολόγηση ύπαρξης του Θεού
Από τη μια πλευρά οι άνθρωποι κατοικούν στα έγκατα της Γης και θέλουν να δουν την λαμπρότητα του κανονικού σύμπαντος. Ο κόσμος είναι δημιούργημα του Θεού, αυτός μόνο κατέχει τη θεία τέχνη άρα είναι ο θείος τεχνίτης, δημιουργός. Από την άλλη πλευρά, εφόσον στον κόσμο υπάρχουν πράγματα τα οποία συγκριτικά είναι καλύτερα πρέπει να υπάρχει στο μεταξύ όλων αυτών κάτι που να είναι άριστο μεταξύ πάντων, ο Θεός. Αυτός προκαλεί την κίνηση του κόσμου χωρίς να κινείται ο ίδιος. Αυτή η κίνηση είναι ο θεός, η πρώτη ακίνητος αρχή κάθε κίνησης..
Η Ψυχή
Ακόμη ένα στοιχείο που μαρτυρεί την ενασχόληση του με τον εσωτερισμό, αποτελούν οι θεωρίες που ανέπτυξε για την ψυχή. Διακρίνει την ψυχή που είναι το είδος του σώματος δηλαδή ο τελικός του σκοπός. Η Ψυχή είναι εντελέχεια, δηλαδή η αρχική τέλεια μορφή που χρησιμοποιεί το σώμα ως όργανό της. Είναι ο πρωταρχικός αυτοσκοπός ενός οργανικού σώματος που έχει μέσα του δική του ζωή. Είναι ένα μέρος του σώματος αλλά δεν υπάρχει σε κάθε φυσικό σώμα. Υπάρχουν στο σύμπαν άψυχα και έμψυχα όντα, ενώ αποκλείει την ψυχή του κόσμου (ανιμισμός). Η διαφορά έγκειται στο ευ ζην.
Αγαθό και Ευδαιμονία
Το ύψιστο αγαθό είναι η ευδαιμονία, δηλαδή η άσκηση της αρετής – το έργο, η ενεργητικότητα και όχι η απόλαυση. Αγαθός είναι αυτός που δύναται να εκπληρώσει το έργο για την πραγματοποίηση του οποίου προορίζεται. Όλα τα αγαθά έχουν σημασία μόνο εφόσον βοηθούν να εκδηλώνεται ανεμπόδιστα η δραστηριότητα της ψυχής. Αυτή η δραστηριότητα δημιουργεί συναισθηματική ευχαρίστηση δηλαδή ηδονή.
Η Ηθική στον Αριστοτέλη
Έδρα της ηθικής είναι η βούληση και γίνεται αρετή όταν αποκτά σταθερότητα και γίνει έξη. Υπάρχουν λοιπόν 2 ειδών αρετές: οι θεωρητικές και νοητικές. Οι θεωρητικές είναι η καθαρή νοητική ενέργεια και μαζί με τις πρακτικές αποτελούν στοιχεία ευδαιμονίας. Η τέλεια ευδαιμονία επιτυγχάνεται μέσω του θεωρητικού βίου, γιατί βοηθά τον άνθρωπο να καλλιεργεί το θείο στοιχείο που υπάρχει μέσα του και να εξομοιωθεί με αυτό.
Αλχημεία
Ένας ακόμη τομέας της ανθρώπινης σκέψης, στον οποίο έθεσε βάσεις ο μεγάλος φιλόσοφος ήταν η αλχημεία. Ο Αριστοτέλης θεωρούσε ότι αυτό που είναι πρωτογενές δεν μπορεί να είναι παρά μια ποιοτική εκδήλωση που εκφράζεται με δυαδικό –όχι- όμως υλικό τρόπο. Έτσι λοιπόν υπάρχουν δυο τέτοια ζεύγη: θερμό-ψυχρό και ξηρό-υγρό.
Ο Αριστοτέλης και η συμβολή του στην παγκόσμια φιλοσοφία
Η έκθεση των παραπάνω πληροφοριών για τον Σταγειρίτη φιλόσοφο μας βοηθά να γνωρίσουμε κάπως καλύτερα την φιλοσοφική σκέψη στην αρχαία Ελλάδα με τις όψεις που έχει ένας εσωτερισμός. Η μελέτη του έργου του χωρίς χρωματιστά γυαλιά και παραμορφωτικούς καθρέφτες, μας προσφέρει την δυνατότητα να διαμορφώσουμε την δική μας άποψη για τον Αριστοτέλη.
