Είναι ανησυχητικό, αν όχι ενοχλητικό, να βλέπουμε σε ποιο σημείο αβεβαιότητας μας οδηγούν οι τρέχουσες μορφές σκέψης, είτε πρόκειται για κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό, θρησκευτικό, επιστημονικό, καλλιτεχνικό, φιλοσοφικό, ακριβώς σε μια εποχή που καυχιέται ότι έχει επιτύχει υψηλό δείκτη επικοινωνίας και διαλόγου σε μεγάλο μέρος του κόσμου.
Όμως, όπως πάντα, η σοφία των λαϊκών παροιμιών πηγαίνει πιο βαθιά από τον μάταιο διανοούμενισμο. «Πες μου τι λες και θα σου πω τι χάνεις». Ναι, γίνεται πολύς λόγος για επικοινωνία και διάλογο, κατανόηση και προσέγγιση, για να μην υποψιαζόμαστε ότι αυτά τα πράγματα είναι αυτά που χρειαζόμαστε περισσότερο.
Οι επικοινωνίες έχουν επεκταθεί σε ανύποπτα όρια, είναι αλήθεια, αλλά τι επικοινωνείται και τι νόημα έχει αυτή η διάδοση ειδήσεων; Απλώς γνωρίζοντας τι συμβαίνει –αν μας πουν την αλήθεια– και ανακαλύπτοντας τις διαφορετικές απόψεις που υπάρχουν για το τι συμβαίνει;
Εδώ αρχίζει η σύγχυση και η εσωτερική μας ανησυχία. Παρά τους επαίνους που τραγουδιούνται για την ελευθερία της σκέψης, κάθε άτομο επιδιώκει να μετατρέψει τον ιδιαίτερο τρόπο σκέψης του σε οποιοδήποτε από τα πεδία, με τον μόνο δυνατό τρόπο. Και εκείνος που, παρασυρμένος από την απόφασή του ή από την άγνοιά του επί του θέματος, αφήνει τον εαυτό του να πειστεί από οποιοδήποτε από αυτά τα κηρύγματα, γίνεται ένας άθλιος «ειδικός» ενός απερίσπαστου «τύραννου». Αυτός που προτείνει μια ενιαία μορφή σκέψης στερείται του δικαιώματος να το κάνει, ακόμη και εντός του πεδίου αυτών των δικαιωμάτων που αναφέρονται συνεχώς… των λέξεων. Και όσοι τηρούν τις έννοιές τους σημαδεύονται δια βίου, χωρίς την ευκαιρία να αναθεωρήσουν ή να διορθώσουν τις ιδέες τους.
Από την άλλη πλευρά, όσοι έχουν πολλές απόψεις παραδέχονται εξίσου τόσο τη μία όσο και την άλλη, χωρίς να μετρούν τον βαθμό στον οποίο ορισμένες ιδέες μπορεί να είναι πιο σωστές και άλλες πιο καταστροφικές. Και ας είναι γνωστό ότι θεωρούμε ότι τίποτα δεν είναι τόσο επιβλαβές όσο το να μην σκέφτεσαι τίποτα για τίποτα. Όμως αυτή η ετερογενής πολλαπλότητα, χωρίς ξεκάθαρες αξίες, βυθίζει τους ανθρώπους σε μια άπιαστη παθητικότητα. Η επιλογή ανάμεσα σε τόσες πολλές προτάσεις είναι ένα πρόβλημα, και για να αποφύγετε προβλήματα είναι καλύτερα να μην επιλέξετε. Είναι καλύτερα να αφήσεις τον εαυτό σου να παρασυρθεί από το ρεύμα, από τον άνεμο που φυσάει πιο δυνατά και, εν πάση περιπτώσει, αν κάποιος έχει προσωπικό όραμα, το φυλάει ζηλότυπα πριν γίνει στόχος κριτικής και σάτιρας.
Σήμερα δεν μπορούμε να πούμε ότι είμαστε «πέρα από το καλό και το κακό». Απλώς δεν υπάρχει καλό ή κακό. Ωστόσο, η ζωή, με τις φυσικές της συνέπειες, είναι υπεύθυνη να μας δείξει ότι πολλά πράγματα είναι ειλικρινά καταστροφικά και άλλα, από την άλλη, μας δίνουν κάποια ικανοποίηση. Αλλά αυτή η ζωτική εμπειρία απορρίπτεται επίσης ευθέως, λες και η περίπλοκη λογική θα μπορούσε να σκοτώσει την ανεκτίμητη κοινή λογική. Μερικές φορές φαίνεται ότι η ανθρώπινη σκέψη είναι τόσο μολυσμένη όσο ο φυσικός μας πλανήτης. Και όπως οι άνθρωποι φωνάζουν για περισσότερους οικολογικούς νόμους ενώ η γη συνεχίζει να δηλητηριάζεται, απαιτείται ελευθερία συνείδησης, ενώ κανείς δεν εκπαιδεύει τη συνείδηση, ενώ οι σταθερές αξίες είναι περιττές και ο πολλαπλασιασμός συνεχίζει να μας παραμορφώνει κατά βούληση.
Είναι λογικό ότι, αν μας διέπουν απλές απόψεις, η διαφορετικότητα θα συνεχίσει να προκαλεί τον όλεθρο και η από καιρό ονειρευόμενη κατανόηση μεταξύ των ανδρών θα απομακρυνθεί από τον ορίζοντα. Δεν ήρθε η ώρα να ψάξουμε για λίγη Σοφία -με κεφαλαίο γράμμα- για να βρούμε αληθινά κοινά σημεία που αντί να τα μαζικοποιούν προωθούν μια πραγματική και συνειδητή ένωση; Ίσως, αν επιμείνουμε αρκετά σε αυτή την πτυχή, να μπορέσουμε να συνειδητοποιήσουμε πόσα μας λείπουν. Λείπει η φιλοσοφία, λείπει η πολύ παλιά και όμως τόσο τρέχουσα Αγάπη της Σοφίας, ώστε η σκέψη να βρει ξανά λογικούς διαύλους προς έναν αληθινό στόχο.
Πηγή: filosofikilithos.gr
