Κάποιες φορές στη ζωή μας δεν είχαμε αρκετοί από εμάς την έντονη αίσθηση ότι ένα γνωστό μοτίβο εικόνων ή μια συγκεκριμένη στιγμή, την έχουμε επαναλάβει στο παρελθόν; Ότι δηλαδή την έχουμε ξαναζήσει; Το φαινόμενο της Παραμνησίας ή Deja vu (το έχω ξαναζήσει – ήδη ιδωμένο) είναι αρκετά διαδεδομένο στο ευρύ κοινό. Ποσοστό πάνω από 70% των ανθρώπων παγκοσμίως να το έχουν ζήσει.
Θεωρείται και περιγράφεται επιστημονικά, ως η έντονη αίσθηση ότι κάποιος έχει δει ή νιώσει μια κατάσταση στο παρελθόν που σε μια άλλη χρονική στιγμή έχει επαναληφθεί. Η εμπειρία αυτού του φαινομένου συνοδεύεται από μια σειρά διαφόρων αρνητικών και παράξενων συναισθημάτων. Επίσης και με την ιδέα ότι κάτι δεν πάει καλά (νοητικά). Το φαινόμενο αυτό σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές του παρελθόντος και ποικίλες αναφορές στην λογοτεχνία ήταν αρκετά συχνό. Αυτό αποδεικνύει το γεγονός ότι δεν είναι κάτι καινούργιο.
Τι εξήγηση όμως μπορεί να αποδώσει η επιστήμη για το Deja vu;
Έγιναν εκτεταμένες έρευνες, έχοντας πάντα ως βάση την ψυχολογία και την νευροφυσιολογική σύνθεση των εθελοντών. Οι επιστήμονες κατέληξαν στη θεωρία ότι το déjà vu εξηγείται ως μια ανωμαλία της μνήμης. Ο εγκέφαλος πιστεύει ότι έχει καταγράψει μια εμπειρία, ενώ δεν έχει. Η εξήγηση βασίστηκε στο γεγονός ότι μπορεί το άτομο να πιστεύει ότι μια εμπειρία του έχει ξανασυμβεί. Δεν θυμάται όμως τη χρονική στιγμή και υπό ποιες συνθήκες.
Επίσης συνοδεύτηκε και από ένα δυνατό επιχείρημα, την οπτική καθυστέρηση, αυτή της μεταφοράς του οπτικού ερεθίσματος από το μάτι στον εγκέφαλο σε σχέση με το άλλο μάτι. Πολλές θεωρίες ύστερα από την αρχική, πήραν τον δρόμο για την εξήγηση του φαινομένου αυτού.
Οι θεωρίες του Φρόυντ και του Boirac
Στα τέλη του 19ου ο Γάλλος ερευνητής Ε. Boirac από όπου πήρε και την ελληνική του ονομασία το φαινόμενο, του έδωσε την δική του ερμηνεία παρουσιάζοντάς το ως μέσο ανάδυσης ενός υποσυνείδητου βιώματος.
Λίγο καιρό αργότερα στο προσκήνιο ήρθε η επεξηγηματική θεωρία του Freud. Τα βιώματα είναι το αποτέλεσμα τραυματικών συμβάντων ή καταπιεσμένων επιθυμιών, που έχουμε απωθήσει από τη σελίδα των αναμνήσεών μας.
Τι σημαίνει αυτό; Οποιοδήποτε απρόσμενο ερέθισμα (πχ του περιβάλλοντος – ήχος μυρωδιά, μια φωτογραφία) έστω και μηδαμινό, έχει την δυνατότητα να ανασύρει το βίωμα, δίνοντας τη μορφή μιας ανάμνησης. Η συγκεκριμένη θεωρία του φαινομένου της Παραμνησίας, για κάποιο διάστημα θεωρούταν η καταλληλότερη αν και αμφιλεγόμενη για την ερμηνεία της.
Έως και σήμερα πολλές θεωρίες (πχ η θεωρία του ολογράμματος του dr. H. Sho, ή η θεωρία του κινητού Alan Brown) αναιρεί η μια την άλλη. Τα διάφορα κοινά στοιχεία μεταξύ τους, προσπαθούν να αποδώσουν μια πλήρη πειστική εξήγηση.
Τέλος η έρευνά της έχει αποφέρει διάφορα στατιστικά στοιχεία που συσχετίζονται με την μεγάλη συχνότητά της σε άτομα που πάσχουν από ψυχολογικές διαταραχές. Ή με επιληψία ή σε άτομα που ταξιδεύουν πολύ συχνά συμπεριλαμβάνοντας εννοείται και τους υγιείς ανθρώπους.
Διαβάστε επίσης για το Deja vu:
Το Deja vu μπορεί να είναι άπειρα πράγματα…
Άπειρα συναισθήματα.
Ένα χείμαρρος που αντανακλά στον εγκέφαλο με μικρά ερεθίσματα, μια ποικιλία από νοητικές φάρσες ή απλά βουβές χαμένες αναμνήσεις που συγχέονται από τις στιγμές που ζούμε (Πηγή: flowmagazine.gr)
Δείτε και άλλα άρθρα για τη μνήμη:
Τα 10 μεγαλύτερα μυστήρια του Νου και της Ζωής
Πώς να αναπτύξετε τη μνήμη σας
Ματαιοδοξία και μνήμη: Μια διδακτική ιστορία
