Θα έπρεπε να διακρίνουμε 3 βασικούς τύπους δράσεων:
α) Τις δράσεις που μας φέρνουν προς τα πίσω, που προέρχονται από το αποκλειστικά ενστικτώδες, παρορμητικό και εμπαθές επίπεδο. Είναι εκείνες, στις οποίες η δική μας βούληση δεν συμμετέχει σε τίποτα, όσο και να ισχυριζόμαστε ότι «κάνουμε ό,τι θέλουμε».
β) Τις δράσεις που μας κρατούν σταθερά στο ίδιο μέρος, όχι στο χώρο αλλά στην εξέλιξη. Αυτές είναι οι μηχανικές δράσεις και οι δράσεις ρουτίνας. Παρόλο που αληθεύει ότι χρειαζόμαστε πολλές από αυτές, για να ζήσουμε με κάποια άνεση και να επιτρέψουμε στο νου να ασχοληθεί με άλλες εργασίες, ωστόσο ένας υψηλός βαθμός αυτοματισμού καταλήγει επίσης να μουδιάσει τον νου.
Ξέρουμε ότι το να περπατάμε, να κουνάμε τη γλώσσα μας, να γράφουμε στον υπολογιστή, να οδηγούμε το αυτοκίνητο και πολλά άλλα παρόμοια παραδείγματα, είναι συνήθειες, αυτοματισμοί που μας επιτρέπουν να κερδίζουμε χρόνο. Η τάση όμως της προσωπικότητας για ανέσεις και η προσπάθειά της να αποφύγει κόπους σε όλα τα επίπεδα, οδηγούν αυτές τις επαναλήψεις χωρίς συνείδηση σε επίπεδα που, αντίθετα, χρειάζονται τη δροσιά κάθε στιγμή.
γ) Οι δράσεις που μας πηγαίνουν μπροστά, μας κάνουν να μεγαλώνουμε. Είναι οι έξυπνες δράσεις, αυτές που εισάγουμε στη ζωή μας, για να φτάσουμε ανώτερους στόχους. Είναι οι νέες εμπειρίες, τα νέα βήματα που κάνουμε προς την κατάκτηση του ανώτερου Εγώ μας.
Αν χρησιμοποιήσουμε κάποιες συγκρίσεις ως σημείο αναφοράς, τότε οι δράσεις του πρώτου τύπου είναι αυτές που μπορούμε να ονομάσουμε «ζωικές», με την έννοια του πάθους που δεν μπορεί να ελεγχθεί, την έννοια του ζώου που κυβερνά την κοιμισμένη διάνοια. Οι δράσεις του δεύτερου τύπου συγκρίνονται με την πέτρα και το δένδρο, τη στερέωση της πέτρας, χωρίς ή με πολύ λίγη κίνηση, και με τις ρίζες του φυτού που μπορεί να κινήσει τα κλαδιά του, αλλά είναι σταθερά δεμένο στο χώμα. Μόνο οι δράσεις του τρίτου τύπου δηλώνουν την παρουσία μιας αφυπνισμένης συνείδησης.
Δεν μπορούμε να αποφύγουμε δράσεις συνήθειας ή ρουτίνας. Αυτό που πρέπει όμως να αποφύγουμε είναι το να αγνοούμε πόσες και ποιες είναι και μέχρι ποιο σημείο μας καταλαμβάνουν σαν μια αεικίνητη σκιά.
Χρειάζεται να γνωρίσουμε τον εαυτό μας για να τις αναγνωρίσουμε και, κάποια δεδομένη στιγμή, να σταματήσουμε ή να τροποποιήσουμε συνήθειες, που αντί να είναι χρήσιμες, έγιναν παραλυτικές.
Παθιασμένες στάσεις θα εξακολουθούν να γεμίζουν μεγάλο μέρος της ζωής μας, αλλά με εξυπνάδα και βούληση θα μπορούμε να κυριαρχήσουμε πάνω στην παρόρμηση, για να κάνουμε χώρο στην ισορροπημένη δύναμη που φθάνει, από τα ανώτερα επίπεδα, στη συγκίνηση. Το ζητούμενο δεν είναι να κρύψουμε τα πάθη, αλλά να ελέγχουμε εκείνα που δεν είναι άξια για τον άνθρωπο.
Θα πρέπει να δώσουμε περισσότερη προσοχή στις δράσεις που μας βοηθούν να μεγαλώνουμε. Δεν αρκεί να έχουμε φτάσει σε κάποιο επίπεδο προσωπικής ανάπτυξης. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί: «έχω φτάσει στο τέρμα» ή «είμαι καλά όπως είμαι», γιατί έτσι επιδεικνύει μια ιδιότητα του εαυτού, που δεν είναι παρά αβουλία και έλλειψη θέλησης.
Στις δράσεις που μας βοηθούν να μεγαλώνουμε, η ικανότητα απόφασης κατέχει μια εξέχουσα θέση. Για να μεγαλώσουμε και να προχωρήσουμε, χρειάζεται πρώτα απ’ όλα να πάρουμε την απόφαση να το κάνουμε.
