Γιοχάνες Βερμέερ: Η τέχνη της ζωγραφικής (1666)
Ένας ζωγράφος που ζωγραφίζει έναν πίνακα μέσα στον πίνακα.
Στο περιπετειώδες αυτό έργο, το μοντέλο θα μεταμορφωθεί με τα πινέλα του καλλιτέχνη στην Κλειώ, τη μούσα της Ιστορίας. Γι’ αυτό κρατάει τα σύμβολα της μούσας: τρομπέτα, βιβλίο, φορά στεφάνι δάφνης. Είναι μια αλληγορική γυναικεία μορφή. Ο ζωγράφος είναι εδώ ένας μάγος. Παίρνει μια απλή γυναίκα και την κάνει θεία πηγή έμπνευσης.
Κανονικά δε θα έπρεπε να βλέπουμε αυτή τη σκηνή. Είναι ένα κρυφοκοίταγμα πίσω από μια κουρτίνα.
Η κουρτίνα έχει τραβηχτεί στα αριστερά για να μας επιτρέψει τη θέα. Η εικόνα είναι κάπως θολή πάνω της. Σαν μια φωτογραφία που θολώνει στην περιφέρεια για να εστιάσει πάνω στον καλλιτέχνη και το μοντέλο. Ιδιοφυής σύλληψη για την απόδοση του βάθους.
Κεντρικής σημασίας είναι το φως. Δε μπορούμε να δούμε την πηγή του. Αλλά βλέπουμε την διαδρομή του πάνω στη Μούσα της Ιστορίας, στο τραπέζι, στις δίπλες του χάρτη, στο πάτωμα, στις κάλτσες του καλλιτέχνη.
Ο Βερμεέρ ήθελε να δείξει τη σπουδαιότητα του έργου του καλλιτέχνη. Γι’ αυτό, τον παρουσιάζει πολύ καλοντυμένο για να εργάζεται μέσα στο στούντιο. Δεν πούλησε ποτέ αυτό τον πίνακα. Τον είχε πάντα στην κατοχή του, να τον εμπνέει.
Αν και ο καλλιτέχνης έζησε φιλήσυχη ζωή, οι πίνακές του είχαν περιπετειώδη μοίρα. Μετά το θάνατό του, ο Βερμεέρ σχεδόν ξεχάστηκε. Κάποιος έβαλε στον πίνακα αυτό ένα όνομα ενός πιο γνωστού
ζωγράφου για να το πουλήσει. Ευτυχώς, ένας μελετητής του Βερμεέρ αναγνώρισε την αληθινή πατρότητα του έργου. Τον 20ο αιώνα, η φήμη του εκτοξεύτηκε. Έτσι, κατέληξε να αγοραστεί από τον Αδόλφο Χίτλερ – ο οποίος τύχαινε σπουδαίος λάτρης της τέχνης. Με το τέλος του πολέμου ο πίνακας κατασχέθηκε από τις Συμμαχικές Δυνάμεις και γύρισε στο Μουσείο της Βιέννης.
Είναι πολύ ενδιαφέρον το πώς ένα έργο που δείχνει τη σημασία της τέχνης για την ιστορία έχει μια τόσο πολυτάραχη ιστορία το ίδιο.
Γραφτείτε στο εβδομαδιαίο μας newsletter για να μη χάνετε τις δημοσιεύσεις μας
Δείτε επίσης:
Τιτσιάνο: Αφροδίτη και Άδωνις (1554)
Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς: Ο Κρόνος καταβροχθίζει τα παιδιά του (1636)
Σάντρο Μποττιτσέλλι: “Η Μυστική Γέννηση” (1500)
