Γυρίζει να σε κοιτάξει; Ή απομακρύνεται από σένα; Κανείς δεν ξέρει. Την έχουν αποκαλέσει «η Μόνα Λίζα του Βορρά». Όμως, το κορίτσι αυτό παραμένει εδώ και αιώνες ένα μυστήριο.
Σε αντίθεση με τους άλλους πίνακες του Ολλανδού Βερμεέρ, που δίνουν έμφαση στην προοπτική του χώρου, το φόντο εδώ είναι αινιγματικά μαύρο. Το Κορίτσι αυτό δεν αποκαλύπτει καμία ιστορία. Από πού ήρθε; Γιατί με κοιτάζει επίμονα; Ποια είναι αυτή αυτή η νεαρή, με το ακριβό κόσμημα και το εξωτικό τουρμπάνι;
Δεν είναι κομμάτι μιας ιστορίας. Είναι ένα ψυχολογικό υποκείμενο. Τα μάτια και τα χείλη της, ελαφρά ανοιχτά, μοιάζουν σα να θέλει κάτι να μου πει. Όμως γιατί να ζωγραφίσει ένας Ολλανδός καλλιτέχνης του 17ου αιώνα ένα ανώνυμο κορίτσι; Τα συνηθισμένα μοντέλα ήταν τότε αριστοκράτες και θρησκευτικοί άρχοντες.
Ο πίνακας αυτός δείχνει μια τεράστια αλλαγή. Αλλαγή που συγκλόνισε τον κόσμο οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά. Μιλάμε για μια εποχή πτώσης του Μεσαιωνικού καθεστώτος στη Δύση. Αναδύεται μία νέα τάξη πλούσιων εμπόρων. Για την Ολλανδία, η Ινδία γίνεται πηγή πλούτου. Το ανατολίτικο τουρμπάνι του κοριτσιού δείχνει τη σύνδεση με μακρινές χώρες. Το μαργαριτάρι της είναι δείγμα πλούτου.
Βέβαια, λένε ότι το μαργαριτάρι δεν ήταν αληθινό. Ένας ζωγράφος σα το Βερμεέρ δε θα μπορούσε να αγοράσει κάτι τόσο ακριβό. Μάλλον ήταν ραφιναρισμένο γυαλί. Που όμως, η ιδιοφυΐα του Βερμεέρ απεικόνισε αριστοτεχνικά σαν μαργαριτάρι.
Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που κατάφερε να κάνει ένα άγνωστο κορίτσι να μοιάζει με κάποιο αγαπημένο δικό μας άνθρωπο.
Δείτε επίσης:
Τιτσιάνο – Βάκχος και Αριάδνη (1520-1523)
Ραφαήλ: Ο Άη Γιώργης σκοτώνει το Δράκο (1504-1506)
Μιχαήλ Άγγελος: Ο Λαοκόων και οι γιοι του (1506)
