Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι την «είδαν» στον θόρυβο βάθους – κοινώς στα «παράσιτα» – του εγκεφάλου
Σε μια από τις έρευνες που διεξήχθησαν στο Πανεπιστήμιο του Πρινστον από τους Adam Bear και Paul Bloom, στους συμμετέχοντες στην έρευνα παρουσιάστηκαν πέντε λευκοί κύκλοι σε μια οθόνη υπολογιστή. Τους είπαν να διαλέξουν έναν κύκλο, πριν κάποιος κύκλος γίνει κόκκινος.
Μετά, ρώτησαν τους συμμετέχοντες αν διάλεξαν τον σωστό κύκλο, έναν άλλο, ή αν δεν διάλεξαν κανέναν.
Στατιστικά, οι άνθρωποι που διάλεξαν τον σωστό κύκλο θα έπρεπε να είναι ένας στους πέντε. Αλλά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ήταν πολύ περισσότεροι, πάνω από το 30 τις εκατό, παρόλο που ο κύκλος γίνονταν κόκκινος σχεδόν αμέσως.
Οι επιστήμονες θεωρούν ότι τα ευρήματα δείχνουν ότι το μυαλό των συμμετεχόντων άλλαξε τη σειρά των γεγονότων, κάνοντας τους να νομίζουν ότι διάλεξαν τον σωστό κύκλο, παρόλο που δεν είχαν το χρόνο να το κάνουν.
Η ιδέα της ελεύθερης βούλησης και της σημασίας της επικράτησε καθώς είναι ένα χρήσιμο πράγμα να υπάρχει, να δίνει στους ανθρώπους την αίσθηση του ελέγχου πάνω στις ζωές τους και να επιτρέπει την τιμωρία τους όταν δεν κάνουν αυτό που πρέπει.
Αλλά το ίδιο συναίσθημα μπορεί να πάει στραβά, τονίζουν οι επιστήμονες στο περιοδικό Scientific American. Μπορεί να είναι σημαντικό για τους ανθρώπους να αισθάνονται ότι έχουν τον έλεγχο της ζωής τους, για παράδειγμα, αλλά στρεβλώσεις στην ίδια διαδικασία μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται ότι έχουν τον έλεγχο εξωτερικών διαδικασιών, όπως ο καιρός.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η ψευδαίσθηση της επιλογής θα μπορούσε να ισχύει μόνο για τις επιλογές που γίνονται γρήγορα και χωρίς πολύ σκέψη. Αλλά θα μπορούσε επίσης να είναι «κυρίαρχη και πανταχού παρούσα – σε όλες τις πτυχές της συμπεριφοράς μας, από τις πιο απλές, ως τις πιο σημαντικές αποφάσεις μας».
