Από το περιοδικό “Φιλοσοφική Λίθος“, Εκδόσεις ΝΕΑ ΑΚΡΟΠΟΛΗ
Θεματικός πυρήνας του διάλογου που αναπτύσσεται στο έργο «Πολιτεία» του Πλάτωνα είναι το ερώτημα περί της Δικαιοσύνης. Αφετηρία του διαλόγου είναι ο ισχυρισμός ότι η ουσία της δικαιοσύνης θα μπορούσε να ανιχνευθεί ευκολότερα αν η έρευνα προσανατολιζόταν σε μεγαλύτερα και πιο ευδιάκριτα μεγέθη όπως αυτό μίας Πολιτείας και στη συνέχεια να βρεθούν οι αναλογίες στη πιο μικρή κλίμακα του Ατόμου.
Διερευνάται λοιπόν σε τι συνίσταται η δικαιοσύνη σε μία Πολιτεία ώστε συμπερασματικά να απαντηθεί το ερώτημα σε τι συνίσταται η δικαιοσύνη στον άνθρωπο. Εξετάζεται έτσι η δομή ενός ιδανικού κράτους δικαίου σε αντιδιαστολή με το άδικο ώστε να απαντηθεί το κρίσιμο ερώτημα ποιο από τα δύο εξασφαλίζει στο άτομο και την κοινωνία τα περισσότερα πλεονεκτήματα.
Ακρογωνιαίος λίθος της ροής του διαλόγου αποτελεί το τρισυπόστατο της Ψυχής. Δηλαδή η διαφοροποίηση της Ψυχής σε τρία βασικά μέρη: το λογιστικό, το θυμοειδές και το επιθυμητικό. Σύμφωνα με αυτή την διαφοροποίηση και ανάλογα με το επίπεδο συνείδησης του καθενός διαφοροποιούνται και οι άνθρωποι σε τρεις κατηγορίες – τάξεις: τους άρχοντες, τους επίκουρους (φύλακες) και τους τεχνίτες – γεωργούς.
Στους άρχοντες η συνείδηση βρίσκεται στο λογιστικό μέρος της ψυχής του οποίου η κυρίαρχη αρετή είναι η Σοφία. Στους επίκουρους η συνείδηση ισορροπεί στο θυμοειδές μέρος της ψυχής του οποίο χαρακτηριστική αρετή είναι η ανδρεία, ενώ στους τεχνίτες – γεωργούς η συνείδηση βρίσκεται ακόμα στο επιθυμητικό μέρος του οποίου χαρακτηριστική αρετή θα έπρεπε να είναι η σωφροσύνη.
Στον δίκαιο άνθρωπο όπως και στην δίκαιη πόλη αυτά τα μέρη εναρμονίζονται και συνεργάζονται με τέλειο τρόπο, ενώ αντίθετα στον άδικο το ένα μέρος επαναστατεί εναντίον του άλλου. Λείπει δηλαδή η δικαιοσύνη: το να επιτελεί κάθε μέρος το δικό του έργο. Συνεχίστε την ανάγνωση ΕΔΩ
