Από το περιοδικό “Φιλοσοφική Λίθος“, Εκδόσεις ΝΕΑ ΑΚΡΟΠΟΛΗ
Το θρησκευτικό συναίσθημα είναι χαρακτηριστικό αποκλειστικά του ανθρώπινου όντος. Τα ζώα αισθάνονται, συγκινούνται, σκέφτονται, επικοινωνούν και χρησιμοποιούν κώδικες γλώσσας. Σ’ αυτούς τους τομείς οι διαφορές με τον άνθρωπο είναι απλώς ποσοτικές. Το θρησκευτικό συναίσθημα όμως, λείπει από τα ζώα και θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελεί στοιχείο ποιοτικής διαφοράς ανάμεσα στο ζώο και στον άνθρωπο, μαζί με την ικανότητα του γέλιου. Η θρησκευτική ικανότητα βασίζεται σε μία καθαρά εσωτερική και —ρευματική στάση του ανθρώπου προς το Άπειρο, το Αιώνιο.
Η πρώτη σχεδόν εκδήλωση αυτής της τάσης είναι η ταφή των νεκρών, που υποδηλώνει την πίστη σε μία μεταθανάτια ζωή και στην αιωνιότητα του εσωτερικού Είναι του ανθρώπου. Η δομή και η λειτουργία του θρησκευτικού φαινομένου βασίζεται στην έννοια του Μύθου, καθώς και στην τέλεση Ιεροτελεστιών και τη θέσπιση της Μύησης. Ωστόσο οι δύο τελευταίες, χωρίς την ύπαρξη του μυθικού και μαγικού στοιχείου, δεν αποτελούν από μόνες τους κύριο γνώρισμα του θρησκευτικού στοιχείου.
Σε μερικές κοινωνίες ζώων γίνονται τελετές γαμήλιου και νεκρικού ακόμα τύπου, και μυήσεις, έστω σε πρωτόγονο βαθμό, μεταβίβασης εμπειριών, όπως στους πιθήκους και σε άλλα ανώτερα θηλαστικά. Επίσης στην ανθρώπινη κοινωνία γίνονται τελετές χωρίς θρησκευτικό περιεχόμενο, όπως η τελετή της απονομής πτυχίων, καθώς και μυήσεις (με την καθαρά εξωτερική έννοια της εκμάθησης μιας τέχνης) στον επαγγελματικό τομέα. Μόνο με την ύπαρξη και την υποταγή στον Μύθο αποκτούν όλα αυτά θρησκευτικό και πνευματικό περιεχόμενο και ουσία.
Ο Μύθος, ως υπόσταση του θρησκευτικού στοιχείου, λειτουργεί στη διάσταση του αιώνιου. Είναι διαχρονικός και έχει καθολική και ολοκληρωτική τάση. Αποτελεί ένα πρότυπο, ένα μοντέλο δράσης και συμπεριφοράς πρωταρχικής έννοιας, δηλαδή πριν από την αρχή ή θεμελιώνοντας την αρχή. Αποτελεί ένα αρχέτυπο, ικανό να συλληφθεί από το ανθρώπινο πνεύμα. Αντίθετα, τα ιστορικά γεγονότα και οι δράσεις κινούνται σ’ ένα περιορισμένο χωροχρονικό πλαίσιο, στερούνται αιωνιότητας και καθολικότητας, εκτός κι αν ενσαρκώνουν τον Μύθο.
Η Ιστορία αποτελεί τη χωροχρονική ανάπτυξη μιας αλήθειας, μιας πράξης. Το παρελθόν είναι αληθινό, όσο όμως δεν το λησμονούμε (α στερητικό + λήθη). Η Ιστορία είναι εξαρτημένη και ελεύθερη κατά κάποιον τρόπο, γιατί τα γεγονότα μπορούν να συμβούν έτσι ή να συμβούν αλλιώς και ακόμα ποτέ δεν είμαστε σίγουροι εντελώς πώς και γιατί συνέβησαν έτσι και όχι διαφορετικά ή γιατί έγιναν σ’ εκείνον τον χώρο ή τον χρόνο και όχι σε άλλον. Ο Μύθος ποτέ δεν πεθαίνει, γιατί ζει στον ανθρώπινο Συλλογικό Νου και είναι η αιτία της ιστορικής ροής, η οποία τείνει να μιμηθεί τον Μύθο, να ακολουθήσει το πρωταρχικό μοντέλο, το αρχέτυπο, το Ντάρμα. Συνεχίστε την ανάγνωση ΕΔΩ
