INCEPTION
«Λένε πως χρησιμοποιούμε μόνο ένα τμήμα του εγκεφάλου μας, μα αυτό συμβαίνει όταν είμαστε ξύπνιοι. Όταν κοιμόμαστε ο νους είναι ικανός για όλα».
«Θέλεις να κάνεις ένα βήμα πίστης; Ή να γεράσεις γεμάτος τύψεις περιμένοντας να πεθάνεις μόνος;».
«Δεν υπάρχει τίποτα πιο δυνατό και μεταδοτικό από μια ιδέα».
Μια σημαντική ταινία που κέρδισε την εκτίμηση πολλών κριτικών αλλά και των απαιτητικών ή μη σινεφίλ είναι σίγουρα το “Inception”, από το σκηνοθέτη και σεναριογράφο Christopher Nolan (γνωστό από την τελευταία ταινία «Batman: Ο Σκοτεινός Ιππότης»)
Πλοκή: Ένα δίχτυ… από δράση και νόημα
Στο ρόλο του πρωταγωνιστή βλέπουμε έναν ώριμο αλλά εκφραστικότατο Leonardo Di Caprio, στο σαγηνευτικό αν και σκοτεινό ρόλο του κλέφτη των ονείρων, ενός μετανοημένου πράκτορα μιας μηχανής ελέγχου του κόσμου. Ο ήρωας, Ντομ Κομπ, είναι ένας ληστής διαφορετικός σε έναν «φανταστικό» κόσμο του μέλλοντος, που ειδικεύεται στη διάρρηξη και την κλοπή, μέσα από τις πύλες του πιο πολύτιμου αλλά και πιο ευάλωτου θησαυρού του ανθρώπου: του κόσμου των ονείρων, του υποσυνείδητου, εκεί όπου ζουν και φυτρώνουν οι σπόροι των μελλοντικών πράξεών μας. Η σπάνια τέχνη του Κομπ τον έχει βοηθήσει να πλάσει το δικό του ιδανικό κόσμο μαζί με τη σύντροφό του. Μετά από ένα τραγικό λάθος καθίσταται διεθνώς καταζητούμενος, με μόνη διέξοδο να επενδύσει τις δυνάμεις του στον ριψοκίνδυνο τομέα της εταιρικής κατασκοπίας. Μέσα στην πορεία αυτή όμως ξέρει πως καταδιώκεται από τον ίδιο του τον εαυτό, τις τύψεις και το φόβο ότι έτσι χάνει όλους όσους αγαπά, όσους τον κρατούν κοντά στη θύμηση της πραγματικής του ζωής, με τον πόνο αλλά και την αλήθεια της. Για να μπορέσει να γυρίσει πίσω, στη ζωή του και στον αληθινό εαυτό του ο Κομπ δέχεται μια τελευταία δύσκολη «αποστολή»: να πραγματοποιήσει μια «Απαρχή». Ο Κομπ και οι συνεργάτες του καλούνται όχι να κλέψουν μια ιδέα αλλά να καλλιεργήσουν μία νέα στο υποσυνείδητο ενός διάδοχου μιας επιχείρησης-κολοσσού στον τομέα της ενέργειας. Μια ιδέα, που μπορεί να σημάνει την αλλαγή πορείας ή και καταστροφή της εταιρίας και όσων αυτή ελέγχει.
Το σχέδιο καταστρώνεται για να ισορροπήσει προσεκτικά ανάμεσα στο όνειρο και τη λογική. Δεν υπολογίζουν όμως ένα σημαντικό παράγοντα: το ίδιο το υποσυνείδητο, με τους ανεξέλεγκτους πόθους και τις ανεξερεύνητες δυνάμεις που κατέχει.
Κριτική
Είναι μια ταινία της κατηγορίας των υπό εξαφάνιση ειδών, όπως θα ονομάζαμε τις εμπορικές επιτυχίες, οι οποίες όμως έχουν και κάποια βαθύτερα νοήματα πέρα από την τυποποιημένη συνταγή και την εικονολαγνεία της δράσης και του αισθησιασμού, με την οποία μας έχουν εθίσει σήμερα κυρίως οι χολιγουντιανές παραγωγές.
Με υπόθεση και μηνύματα που θυμίζουν Matrix αλλά και αντίστοιχου επιπέδου special effects, το Inception μεταφέρει το θεατή, ειδικά του κινηματογράφου, σε έναν παλλόμενο και ασταθή ονειρικό κόσμο, που βρίσκεται συνεχώς υπό την απειλή της κατάρρευσης. Έναν κόσμο που μοιάζει με το σημερινό τόσο, όσο μοιάζουν οι εικόνες του με τους εφιάλτες μας. Έννοιες της ψυχολογίας όπως «ασυνείδητο», «προβολή», «ψυχολογικός χρόνος» κ.α. συνδυάζονται με μια πλοκή σκηνοθετημένη σε πολλά επίπεδα, δράσης και νοημάτων και φτιάχνουν έναν κόσμο με απέραντες δημιουργικές δυνατότητες, αφημένο όμως στην κρίση αυτού που τον πλάθει και τον προωθεί.
Τα νοήματα: η ελευθερία του να ζεις με την αλήθεια
Η ταινία ανοίγει πολλά πεδία συζήτησης από τα οποία επιλέξαμε, για να αναφερθούμε σε δύο:
Ένα από τα πιο σημαντικά είναι η εσωτερική ζωή του καθενός. Ο τρόπος με τον οποίο ενώνει και διαχωρίζει την πραγματικότητα από τη φαντασία. Η δική του απόφαση για το ποιο από τα δύο είναι το πιο πραγματικό. Η ακόμη μεγαλύτερη και συχνά οδυνηρή επιλογή για το πώς και πότε θα αφήσει πίσω του όσα τον δεσμεύουν και όσα τον εμποδίζουν να ελέγξει ο ίδιος τη ζωή του. Βλέπουμε τη μάχη αυτή να είναι εσωτερική, στο «ληστή των ονείρων» Κομπ, αλλά και εξωτερική, για τον «διάδοχο των ονείρων» επιχειρηματία Φίσερ, για να αφήσουν πίσω το παρελθόν μαζί με τον παλιό τους εαυτό. Εν τέλει η «Απαρχή» αυτή ξεφεύγει από την αρχική της σκοπιμότητα και καταλήγει να λυτρώνει και τους δύο από το λαβύρινθο τους, μέσα από τα νήματα της Αριάδνης, που φροντίζει να τυλίγει μέσα στο όνειρο τον δεύτερο, ενώ παράλληλα ξυπνάει στην αλήθεια τον πρώτο.
Ένα ακόμη σημαντικό θέμα είναι η απεικόνιση, με ψηφιακό τρόπο, του αρχαίου μύθου της πλάνης της Μάγια, συνυφασμένη με ένα δίχτυ καταδίωξης και κλοπής των ονείρων, της σκέψης των ανθρώπων που ζουν στον κόσμο του «Inception». Έναν τόπο οικείο γιατί μας θυμίζει πολλά από το σημερινό κόσμο, όπου, αν και όχι με τόσο θεαματικό τρόπο, δεκάδες «εταιρίες» και συμφέροντα απειλούν υποσυνείδητα να κλέψουν -και συχνά το πετυχαίνουν- τη δική μας ελεύθερη βούληση, να φυτέψουν ιδέες μέσα στα δικά μας όνειρα, χωρίς παρόλα αυτά δυνατότητα διαφυγής ή λύτρωσης … εκτός αν ο δικός μας ήρωας μπορέσει να τους πολεμήσει.
