ΣΥΜΒΟΛΑ – ΣΗΜΑΤΑ:
Όταν χρησιμοποιεί κανείς έμμεσους τρόπους γνώσης, φτάνει στο πλαίσιο του σήματος, από όπου προέρχεται η λέξη σημάδι. Σημαδεύω σημαίνει δείχνω μια παρουσία. Το σήμα είναι η πρώτη έκφραση του έμμεσου τρόπου γνώσης. Μπορεί να είναι εντελώς τυχαίο, συμβατικό και γενικά δείχνει αντικείμενα στα οποία μπορούμε να έχουμε άμεση πρόσβαση σε άλλες καταστάσεις. Είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα, άρα είναι τεχνητό, χρονικό και περιστασιακό.
Το σύμβολο δεν είναι τυχαίο, γιατί είναι φυσικό. Οδηγεί άμεσα στη σημασία των πραγμάτων. Έχει διάφορες διαστάσεις. Είναι αρκετό για να εκφράσει αυτά που θέλουμε και ταυτόχρονα ποτέ δεν είναι αρκετό, γιατί πάντα φέρνει άλλες σημασίες. Είναι ένα άπειρο πρότυπο, ξεφεύγει από τα όρια του χρόνου, γιατί πάντα είναι Ένα και Πολύπλοκο ταυτόχρονα. Εκφράζει το Ιερό, το Αρχετυπικό. Για να μπορεί κανείς να έρθει πραγματικά σε επαφή με την έννοια που φέρνει ένα σύμβολο, πρέπει να ενωθεί μαζί του και αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε με λογική διεργασία, αλλά με συγκέντρωση, διαλογισμό και παρατήρηση.
Οδηγεί από το αισθητό, στο συμβολικό, αλλά εξαιτίας της φύσης του είναι απρόσιτο. Η εμβάθυνση στα σύμβολα είναι ένας δρόμος που οδηγεί στο βάθος της ψυχής. Η επαφή με το πραγματικό σύμβολο, μας αποκαλύπτει κάτι και τότε μας μεταλλάσσει. Αυτή η ανακάλυψη συμβαίνει μέσα από μια βαθιά διαίσθηση και ταύτιση.
Τα σύμβολα μας θυμίζουν την αόρατη πλευρά μας. Μπορούν να μας θυμίσουν ότι έχουμε μια αθάνατη ψυχή, μπορούν να μας εμπνεύσουν.
ΣΥΜΒΟΛΟ – ΈΜΒΛΗΜΑ- ΠΑΡΑΒΟΛΗ – ΜΥΘΟΣ:
Η αρμονική συγκρότηση συμβόλων αποτελεί το Έμβλημα. Το έμβλημα περιλαμβάνει μεγαλύτερη σειρά ιδεών, απ’ ότι το σύμβολο και χρησιμεύει για να διαφωτίσει μια μοναδική ειδική ιδέα. Είναι ένας «πίνακας» που αντιπροσωπεύει μια σειρά αρχών οι οποίες αναγνωρίζονται από εκείνους που έχουν εκπαιδευτεί ειδικά, δηλαδή τους μυημένους. Όλες οι εσωτερικές εταιρείες, χρησιμοποίησαν εμβλήματα και σύμβολα.
Η Παραβολή είναι ένα σύστημα εμβλημάτων σε κίνηση. Μια αλληγορική αναπαράσταση των πραγματικοτήτων της ζωής, των συμβάντων, των γεγονότων. Από μια παραβολή έβγαινε πάντα ένα ηθικό συμπέρασμα που ήταν ένα πραγματικό γεγονός της ανθρώπινης ζωής. Έτσι, έβγαινε και ένα συμπέρασμα για ένα πραγματικό και ιστορικό συμβάν, από τα εμβλήματα και τα σύμβολα που διατηρούνταν στα παλιά αρχεία των ναών.
Όλες οι σκέψεις και οι συγκινήσεις, όλη η γνώση και η μάθηση που αποκαλύφθηκαν και κατακτήθηκαν από τις πρώτες φυλές, βρήκαν τη σκηνογραφική τους παράσταση στην αλληγορία και την παραβολή.
Ένα αρμονικό συγκρότημα παραβολών αποτελεί το Μύθο. Ο Μύθος μεταβιβάζει στον άνθρωπο τις αρχετυπικές αλήθειες, χάρη στην ποιοτική και συμβολική γλώσσα του που είναι προσιτή σε όλους.
Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΩΝ ΣΥΜΒΟΛΩΝ.
Τα σύμβολα έχουν επάνω μας κάποια δύναμη και εμείς μπορούμε να ασκήσουμε κάποια δύναμη επάνω σε αυτά. Η συμβολική λειτουργία διευκολύνει την αφύπνιση του εσωτερικού ανθρώπου. Με το σύμβολο, επίσης, ξεπερνάει κάποιος την ατομική σκέψη, για να φτάσει σε συμπαντικές σκέψεις, σε αρχέτυπα, σε ιδέες για αιώνια θέματα, στο αμετάβλήτο. Η δύναμη των συμβόλων προκαλεί μια αποκάλυψη, μια κατανόηση όχι μόνο εννοιολογική ή λογική αλλά και συνολική και κοσμική.
Μέσω αυτού ενωνόμαστε με ό,τι έχουμε κοινό με όλη την ανθρωπότητα: την κοινοποίηση του ανέκφραστου.Δημιουργεί μια συνείδηση ταυτότητας πέρα από το χρόνο και το χώρο. Η ενσωμάτωση των συμβόλων από τα άτομα και την κοινωνία, επιτρέπει μια ένωση που ξεπερνάει τις ατομικότητες του κάθε μέλους της κοινωνίας. Όταν ένα άτομο φτάνει να ενσωματώσει μέσα του τη δύναμη ενός συμβόλου, επικοινωνεί με ολόκληρο το σύμπαν. Οι λαοί επικοινωνούν μέσω των συμβόλων. Ταυτίζονται με τα σύμβολά τους και μετατρέπονται στα ίδια τους τα σύμβολα.
Η συμβολική διάσταση είναι αυτή που μπορεί να οδηγήσει στο επίπεδο των ουσιών, των αρχετύπων. Η συμβολική λειτουργία απελευθερώνει το συμβολισμό, παρέχει μεγάλη εκφραστική ικανότητα στα ανθρώπινα συναισθήματα και επιτρέπει μια τέλεια διαισθητική κατανόηση. Αυτό επιτρέπει στο πλήθος να κατανοεί χωρίς πολλά λόγια, πράγμα που κάνει πιο ισχυρή την ένωση.
Επίσης το σύμβολο επιτρέπει τη μετάλλαξη, γιατί με τη φαντασία μπορεί να δει κανείς τον εαυτό του διαφορετικά, να σκέφτεται διαφορετικά. Αυτό ανοίγει το δρόμο για να γίνει διαφορετικός. Γι’ αυτό το λόγο το μέλλον εκφράζεται πάντα αινιγματικά ή με προφητείες σε συμβολική γλώσσα. Το σύμβολο επιτρέπει στο ον να μεταλλαχθεί για να δρα και δεν μπορεί κανείς να δρα χωρίς να έχει μεταλλαχθεί. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο ίδιος ο άνθρωπος είναι ένα σύμβολο.
Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥ:
Στην αρχαιότητα, εκτός από την καθημερινή γλώσσα που χρησιμοποιούσε ο λαός, υπήρχε και μια άλλη γλώσσα, την οποία γνώριζαν μόνο οι ιερείς, οι μυημένοι στα μυστήρια της φύσης και της ζωής. Αυτή η γλώσσα ως έκφραση του ιερού, αντί για απλούς χαρακτήρες, χρησιμοποιούσε δυναμικά στοιχεία, ζωντανές εικόνες, παραστάσεις, ζώα, … με μια λέξη Σύμβολα.
Η αρχαία αυτή γλώσσα προκαλούσε με συγκεκριμένο τρόπο, σειρές ιδεών, νοητικά αντίγραφα αισθητών πραγμάτων, που μπορούσαν να διαταχθούν σε πίνακες και πραγμάτα που μπορούσαν να ταξινομηθούν σαν πραγματικά, χωρίς να είναι αισθητά.
Η γλώσσα του συμβολισμού μπορούσε να χρησιμεύει για την αποκρυπτογράφηση της φύσης. Η εικόνα ενός φυσικού πράγματος μπορεί να προκαλέσει τη γέννηση ιδεών που αναφέρονται σε αντικείμενα αυτής της τάξης και ακτινοβολούν σε διάφορες κατευθύνσεις, ακόμη και αντίθετες.
Σύμφωνα με την Ε. Π. Μπλαβάτσκυ, όλα τα αρχαία κείμενα γράφονταν σε μια γλώσσα που ήταν παγκόσμια και γνωστή και παρόμοια σε όλα τα έθνη, που τώρα μόνο πολύ λίγοι την κατανοούν. Σύμφωνα με τον Σκίνερ (μυστικιστής και καμπαλιστής), η ιδιαιτερότητα της συμβολικής γλώσσας ήταν ότι μπορούσε να περιέχεται σε μια άλλη, κρυμμένη και να μην γίνεται αντιληπτή παρά μόνο με τη βοήθεια καθοδήγησης.
Το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της γλώσσας ήταν ότι μπορούσε να περιληφθεί σε μια άλλη και να κρυφτεί κατά κάποιον τρόπο που να μην μπορεί κανείς να υποψιαστεί, χωρίς τη βοήθεια ειδικής διδασκαλίας. Ήταν μια γλώσσα που αποκάλυπτε το μυστήριο και ξύπναγε τις Αλήθειες μέσα στον άνθρωπο.
Έτσι, και με βάση τη Σοφία που κρύβουν τα Σύμβολα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι: «Ο καλύτερος τρόπος για να φτάσει κανείς στα μυστικά των συμβόλων είναι να ακολουθήσει την ελληνική σύσταση του «Γνώθι σ’ αυτόν», που ισούται με το να ανακαλύψει το μυστήριο, που κρύβεται πίσω από ένα από τα μεγαλύτερα σύμβολα: το Ανθρώπινο Ον, το οποίο είναι ένα σύμβολο Αθάνατης Ψυχής και ένα Σύμβολο του Σύμπαντος» (Η δύναμη των συμβόλων, Alex Warren, περιοδικό Νέα Ακρόπολη, τεύχος 105, σελ 21).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Η Μυστική δοξασία, Ε.Π.Μπλαβάτσκυ., εκδόσεις Πνευματικός Ήλιος, Αθήνα 2002.
- Λεξικό Συμβόλων, Κούπερ, εκδόσεις Πύρινος Κόσμος, Αθήνα 1992.
- Πραγματεία πάνω στην Ιστορία των Θρησκειών, Mircea Eliade, εκδ. Ι. Χατζηνικολή, Αθήνα 1981.
- Το Φιλοσοφικό Δέντρο, Karl Jung, εκδόσεις Γερ. Αναγνωστίδη, Αθήνα.
- Ο Σμβολισμός στην Ελληνική Μυθολογία, Paul Diel, Εκδ. Χατζηνικολή, Αθήνα 1980
- Εγχειρίδιο Συμβολολογίας, Δρ. Χ.Α. Λιβράγκα
- Περιοδικό «Νέα Ακρόπολη», τεύχος 105.
- Για την Ψυχολογία του Ασυνείδητου, Karl Jung, εκδόσεις Γερ. Αναγνωστίδη, Αθήνα.
- Κάρλ Γιούνγκ, Η Ζωή και το Έργο του, Gerhard Wehr, Εκδόσεις Αρχέτυπο, Αθήνα 2003.
Πηγή: nea-acropoli-athens.gr