Δεν είναι ακριβώς μια ανατολή. Είναι η εντύπωση που σου μένει από μια ανατολή. Είναι εκείνη η αίσθηση που έχεις όταν κλείνεις τα μάτια και προσπαθείς να θυμηθείς αυτή τη στιγμή της ημέρας, τη στιγμή που ο ήλιος εμφανίζεται θριαμβευτής πάνω από το νερό για να λούσει τον κόσμο.
Το όνομα του κινήματος του Ιμπρεσσιονισμού ξεκίνησε από αυτό τον πίνακα. Από την αίσθηση της εντύπωσης (impression) που αφήνει στον αναγνώστη. Ως κίνημα, ο ιμπρεσσιονισμός ξεκίνησε από 3 «τρελούς» φίλους: το Μονέ, το Ρενουάρ και το Σίσλεϋ. Αργότερα στην παρέα προστέθηκε κι ένας τέταρτος, ο Ντεγκά. Στόχος τους ήταν στους πίνακές τους να αποδώσουν την εντύπωση της στιγμής.
Αυτοί ήταν οι πρώτοι που πήραν τη γενναία απόφαση να ζωγραφίσουν έξω, στην ύπαιθρο, όχι στο στούντιο. Η πρότασή τους ήταν τόσο πρωτοποριακή που δεν έγινε αμέσως δεκτή από όλους. Αυτοί οι 3 έσπειραν τη διχόνοια στον κόσμο της τέχνης – λογικό, αφού λειτουργούσαν αντίθετα στους νόμους των ίδιων τους των δασκάλων. Τα έργα τους απορρίφθηκαν, αλλά και λατρεύτηκαν με πάθος. Επιτέλους, οι ζωγράφοι ξεκόλλησαν από την πεπατημένη των στούντιο και έλουσαν τους πίνακές τους στο φως του ήλιου!
Πώς να ξεχωρίσεις έναν πίνακα Ιμπρεσσιονισμού:
Η μπογιά μπαίνει στον καμβά με ένα παχύ στρώμα. Οι πινελιές είναι «επιμελημένα ατημέλητες», και συχνά εμφανείς. Με αυτό τον τρόπο δεν αποτυπώνονται οι λεπτομέρειες του θέματος, αλλά μόνο τα γενικά του χαρακτηριστικά.
Έπειτα, τα χρώματα των ιμπρεσσιονιστών ήταν κατά κύριο λόγο τα βασικά χρώματα. Λίγο τα αναμίγνυαν μεταξύ τους – ήθελαν ο ίδιος ο θεατής να κάνει τη διαδικασία της ανάμιξης. Το μαύρο χρώμα χρησιμοποιούταν σπάνια, και χωρίς να το αναμίξουν με άλλα χρώματα. Διαδοχικές επιστρώσεις χρώματος ή οτιδήποτε θα μπορούσε να θεωρηθεί «πολύ επεξεργασμένο» δεν υπήρχε. Δεν περίμεναν να στεγνώσει ένα χρώμα πριν πάνε στο επόμενο – γιατί δεν τους ενδιέφερε να οριοθετηθούν οι μορφές αυστηρά.
Τέλος, τον ιμπρεσσιονισμό τον αναγνωρίζεις από το φως. Ήταν κάτι που συνάρπαζε τους ιμπρεσσιονιστές. Είχαν ένα σχεδόν επιστημονικό ενδιαφέρον στον τρόπο που αποτύπωναν το φως που πέφτει στα αντικείμενα. Ζωγράφιζαν σε χώρους ανοιχτούς, με χρώματα έντονα και φωτεινά.
Η Ανατολή του Μονέ είναι από τα πλέον τυπικά παραδείγματα του Ιμπρεσσιονισμού – και ένας από τους πιο διάσημους πίνακες στον κόσμο. Απεικονίζει το ομιχλώδες λιμάνι της Χάβρης. Ο ήλιος ανατέλει, και τα χρώματά του εμφανίζονται σαν κοφτές πινελιές που ενώνονται με τα χρώματα της θάλασσας. Ουσιαστικά δεν υπάρχει σχέδιο, μόνο «η εντύπωση». Η διάθεση είναι μελαγχολική, όμως υπάρχει μια νότα αισιοδοξίας μέσω της εναλλαγής χρωμάτων.
Αυτό που τελικά μας μένει από τον πίνακα είναι η αξία της στιγμής. Της στιγμής, που τόσο συχνά προσπερνάμε.
