Τα «πρέπει» και τα «μη»
Μεγαλώνουμε με ελεγκτικές συμπεριφορές, με τα «πρέπει» και τα «μη» των γονιών και των δασκάλων μας. Μοιάζουν παντοδύναμοι στα μικρά μας μάτια και διδασκόμαστε τον ελεγκτικό τρόπο με τον οποίο σχετίζονται οι ενήλικες μεταξύ τους. Με αποτέλεσμα να τον θεωρούμε εσφαλμένα υγιή και να τον αναπαράγουμε αυτόματα, με καταστροφικές πολλές φορές συνέπειες. Γιατί κανέναν και τίποτα δεν μπορούμε να ελέγξουμε πραγματικά πέρα από τον εαυτό μας, κι αυτόν εξαιρετικά δύσκολα.
Μόνο τρία πράγματα μπορούμε να ελέγξουμε και αφορούν και τα τρία αυστηρά εμάς: το σώμα, τις σκέψεις και τις επιλογές μας. Οτιδήποτε έξω από αυτά, είναι αδύνατο αλλά και περιττό να προσπαθούμε να το αλλάξουμε ή να το διορθώσουμε, με μόνη εξαίρεση τον έλεγχο που επιβάλλεται στους ψυχικά ασθενείς και στα παιδιά μας (κι αυτή σε συγκεκριμένο βαθμό και για περιορισμένο χρόνο, αφού σύντομα κι αυτά γίνονται υπεύθυνα για τον δικό τους εαυτό).
Σώμα
Πόσο εύκολο είναι όμως να ελέγξουμε αυτά τα τρία στοιχεία που μας ανήκουν εξ ολοκλήρου; Το σώμα μας είναι δικό μας, το φροντίζουμε εμείς και μόνο εμείς είμαστε υπεύθυνοι για την υγεία του. Πολλές φορές όμως μας προδίδει με αντιδράσεις που δεν επιλέγουμε όπως για παράδειγμα με έναν πυρετό, έναν πόνο, βήχα, ή πεπτικές διαταραχές. Είναι αδύνατο να ελέγξουμε τη θερμοκρασία του και τις χιλιάδες επί χιλιάδων των αντιδράσεων που συμβαίνουν κάθε στιγμή μέσα σ’αυτό. Το ελέγχουμε λοιπόν πραγματικά;
Σκέψεις
Οι σκέψεις μας είναι κι αυτές δικές μας. Όσες επιρροές κι αν δεχόμαστε, εν τέλει καταλήγουμε σε αυτές που μας ταιριάζουν περισσότερο. Κάνουμε όμως καθημερινά περισσότερες από εξήντα χιλιάδες σκέψεις και οι περισσότερες είναι υποσυνείδητες. Πόσες από αυτές στ’ αλήθεια λοιπόν μπορούμε να αντιληφθούμε και να αλλάξουμε ή να διορθώσουμε; Αναρωτιόμαστε συχνά, γιατί νιώθουμε έτσι, γιατί φοβόμαστε, γιατί αντιδρούμε διαφορετικά από ό,τι θα θέλαμε. Πόσο ελεγχόμενες είναι συνεπώς;
Επιλογές
Όσο για τις επιλογές μας, εξαρτώνται κι αυτές αποκλειστικά από εμάς. Επιλογές στις σχέσεις, στις συμπεριφορές, στις προτεραιότητες, στους ρόλους μας, στα πάντα. Μπορεί να δεχόμαστε επηρεασμούς, παροτρύνσεις, αποτρεπτικές οδηγίες ή χειριστικές συμπεριφορές, στο τέλος όμως, οι επιλογές παραμένουν μόνο δικές μας. Κανείς δεν μπορεί να μας επιβάλλει τίποτα αν εμείς δεν το επιτρέψουμε. Πόσο απόλυτα τις ελέγχουμε κι αυτές όμως;
Κανείς δεν ξύπνησε κάποιο πρωί επιλέγοντας να καυγαδίσει με το παιδί ή το σύντροφό του και όμως συνέβη. Κανείς δεν πήγε το βράδυ για ύπνο επιλέγοντας να προκαλέσει κάποιο ατύχημα την επόμενη μέρα και όμως συνέβη. Κανείς δεν επέλεξε να γίνει προσβλητικός ή κακοποιητικός με αγαπημένο του πρόσωπο και όμως συνέβη. Κανείς δεν επέλεξε να γίνει ναρκομανής, αλκοολικός, εγκληματίας και όμως συνέβη.
Σεβασμός στις επιλογές των άλλων
Γιατί ακόμη κι αν αυτά τα τρία πράγματα που αφορούν τον εαυτό μας, είναι τα μόνο που μπορούμε να ελέγξουμε, τελικά ούτε αυτά μπορούμε στ’ αλήθεια να τα ελέγξουμε απόλυτα. Κι αν είναι τόσο δύσκολο αυτό, είναι μάταιο να το προσπαθούμε για κάποιον άλλον, όσο κι αν νοιαζόμαστε γι’αυτόν.
Μπορούμε μόνο να προσπαθήσουμε να τον επηρεάσουμε λέγοντας τη γνώμη και τα επιχειρήματά μας κι αυτό μόνο αν μας το επιτρέψει εφόσον είναι ενήλικας και υγιής ψυχικά. Και να σεβαστούμε τις επιλογές του ακόμη κι αν δεν συμφωνούμε με αυτές, διαμορφώνοντας διαφορετικά τις επιλογές μας βεβαίως.
Μην προσπαθείς μάταια λοιπόν να αλλάξεις, ή να διορθώσεις ανθρώπους ή καταστάσεις που δεν σου αρέσουν ή δεν σου ταιριάζουν. Μην αναλώνεσαι προσπαθώντας κάτι που είναι μάταιο γιατί είναι έξω από σένα. Μπορείς να αδιαφορήσεις ή να απομακρυνθείς αν θέλεις, αφού η επιλογή είναι δική σου. Μόνο τον εαυτό σου μπορείς να ελέγξεις. Κανέναν και τίποτα άλλο. Και αυτό απαιτεί ήδη πολλή δύναμη, δουλειά και ενέργεια. Αρκετή για μια ολόκληρη ζωή. Μην τη στερείς από τον εαυτό σου στρέφοντάς την οπουδήποτε αλλού, εκτός από αυτόν. (Πηγή)
