Ο διαλογισμός έχει άμεση επίδραση στο στρες
Τα τελευταία χρόνια έρευνες έχουν δείξει ότι ο διαλογισμός είναι ένα σημαντικό αντίδοτο στο στρες.
Ο βασικός σκοπός του διαλογισμού είναι να καλλιεργήσει τρεις ανθρώπινες δεξιότητες.
Αρχικά, να είμαστε συνειδητοί στις αλλαγές που βιώνουμε στην καθημερινή μας ζωή και στο πώς αντιδράμε σ’ αυτές. Η δεύτερη είναι η ικανότητά μας να αφήνουμε κάτι να περάσει, δηλαδή να μην προσκολλόμαστε σε καταστάσεις και άτομα, εφόσον αυτό είναι αποτέλεσμα χημικών αντιδράσεων στον εγκέφαλο που ταράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας. Η τρίτη είναι το να αναπτύξουμε αντοχή, ανεκτικότητα και αλληλεγγύη μπροστά στα όσα μας φέρνει η ζωή.
Ειδικά την περίοδο που διανύουμε, που βιώνουμε μεγάλες αλλαγές, τα επίπεδα του στρες αυξάνονται αναπόφευκτα εξαιτίας της μεγάλης αβεβαιότητας μπροστά στα τόσα ερωτήματα που ανακύπτουν μέσα μας. Οι απαντήσεις που δίνουμε σ’ αυτά τα ερωτήματα δημιουργούν μέσα μας ένα σύνολο στρεσογόνων παραγόντων: για παράδειγμα νιώθουμε ένοχοι που δεν μπορούμε να βοηθήσουμε αυτούς που το χρειάζονται, θυμό για τους περιορισμούς, εκνευρισμό με τα άτομα τριγύρω μας… Στην ουσία ο διαλογισμός καλλιεργεί την ικανότητά μας να παραμένουμε ανοιχτοί συναισθηματικά, γειωμένοι και ευαίσθητοι παράλληλα απέναντι στον πόνο που επικρατεί, ενώ μας εξοπλίζει με διάκριση και αλληλεγγύη τόσο απέναντι στον εαυτό μας, όσο και απέναντι στους άλλους.
Το στρες είναι απλώς μια αντίδραση σε άγνωστες καταστάσεις και υπό αυτή την έννοια είναι μια χρήσιμη ψυχολογική κατάσταση.
Αλλά σε περιπτώσεις χρόνιου στρες, τότε υπάρχει πρόβλημα. Ποιους μηχανισμούς επιστρατεύουμε λοιπόν για να αντιμετωπίσουμε μια πιεστική κατάσταση; Συχνά την αγνοούμε ή προσπαθούμε να αποφύγουμε τον πόνο. Η συμπεριφορά μας είναι ενστικτώδης, πράγμα που συνήθως μετανιώνουμε στη συνέχεια. Για παράδειγμα βιώνουμε εκνευρισμό, επιθετικότητα, φυσική ή ψυχολογική βία, ανησυχία, κρίσεις πανικού, ή γινόμαστε πολύ επικριτικοί με τον εαυτό μας και με τους άλλους.
Μία από τις λειτουργίες που καλλιεργείται μέσα από το διαλογισμό είναι η κατάκτηση της απόλυτης συνειδητότητας, με άλλα λόγια, η ικανότητα να εστιάζουμε στη στιγμή, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο διαχειριζόμαστε μια στρεσογόνα κατάσταση. Υπάρχουν πολλές ασκήσεις για να το επιτύχουμε αυτό: η συγκέντρωση στην αναπνοή, στα συναισθήματα ή στις σκέψεις, καθώς και στις αισθήσεις μας. Αυτή η κατάσταση της συνείδησης μας βοηθάει να διαχειριστούμε μια αρνητική σκέψη-όπως μιας επικείμενης καταστροφής- με περισσότερη διάκριση και με το να καταλάβουμε τη σύνδεσή της με άλλες σκέψεις. Σταδιακά σταματά η εμμονή στην ιδέα και η ανησυχία που μας προκαλεί. Το ίδιο ισχύει για αισθήματα που μας πνίγουν, καθώς και καθημερινές δραστηριότητες όπως το περπάτημα, η τροφή, κα.
Οι τεχνικές διαλογισμού
Εδώ και 20 χρόνια οι τεχνικές διαλογισμού χρησιμοποιούνται συστηματικά στον τομέα υγείας για διαχείριση του στρες και για να επεκτείνουν άλλες συμβατικές θεραπευτικές μεθόδους. Τα θετικά αποτελέσματα είναι πλέον αποδεδειγμένα, ειδικά σε περιπτώσεις διαταραχών και χρόνιου πόνου. Έχει παρατηρηθεί ότι ο διαλογισμός μπορεί να έχει άμεση επίδραση στη σωματική μας υγεία, εφόσον η νοητική μας κατάσταση επηρεάζει το σώμα και κυρίως το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Πρακτικές του διαλογισμού που δε σχετίζονται με τη θρησκεία χρησιμοποιούνται στα νοσοκομεία και μάλιστα διδάσκονται ως μέρος της εκπαίδευσης των ειδικών υγείας. Το ενδιαφέρον που έχει ανακύψει για το διαλογισμό στον τομέα της υγείας ίσως είναι η απάντηση στην ανάγκη για μια πιο ανθρώπινη ιατρική με εστίαση στην πρόληψη.
Αρκετές μετρήσεις που έχουν γίνει στον εγκέφαλο αποδεικνύουν τον αντίκτυπο του διαλογισμού στην πλαστικότητα των νεύρων του εγκεφάλου, με άλλα λόγια, την ικανότητά του να δημιουργεί, να αποδομεί και να αναδιοργανώνει νευρικά δίκτυα καθώς και τις συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων. Κάτι τέτοιο παρατηρείται ιδιαίτερα στην περιοχή του νησιωτικού φλοιού του εγκεφάλου η οποία είναι υπεύθυνη για να εξετάζει φυσικές λειτουργίες, όπως το ρυθμό της καρδιάς, καθώς και στον προμετωπιαίο λοβό, που είναι υπεύθυνος για σύνθετες γνωστικές λειτουργίες. Έτσι λοιπόν, ο διαλογισμός μπορεί να επηρεάσει την προσοχή μας και τη διαχείριση των συναισθημάτων.
Αποτελέσματα και τακτικότητα του διαλογισμού
Εάν θέλουμε να δούμε ουσιαστικά αποτελέσματα στο σώμα και στο νου, ο διαλογισμός πρέπει να γίνεται μεθοδικά. Μπορεί να πάρει εβδομάδες, ακόμη και χρόνια μέχρι να δούμε κάποιο απτό αποτέλεσμα στη ζωή μας. Επίσης είναι πιο εύκολο αν γίνεται σε ομάδες με έναν εκπαιδευτή.
Όταν περνάμε δύσκολες καταστάσεις το μυαλό είναι πιο δεκτικό στην αλλαγή. Ίσως αυτή η κατάσταση που βιώνουμε να είναι μια καλή ευκαιρία να αναθεωρήσουμε την οπτική μας για τον εαυτό μας, τους άλλους και τον κόσμο και ίσως ακόμα μας βοηθήσει να επανεξετάσουμε τα σημαντικά πράγματα στη ζωή μας. Υπό τέτοιες συνθήκες ο διαλογισμός μπορεί να φέρει έμπνευση και μια θετική αλλαγή, ακόμα κι αν τον εξασκούμε για μικρά χρονικά διαστήματα. Πηγή: scienceblog.com
