Η αϋπνία τα βράδια συχνά προκαλείται από υπερβολική εργασία, ψυχολογική πίεση και εμμονικές σκέψεις. Η στέρηση του ύπνου μπορεί να προκαλέσει ένα τρομερό άγχος, συμπτώματα παράνοιας ακόμα και κατάθλιψη. Μια σωτήρια λύση, λοιπόν, μπορεί να αποτελέσει η μουσική.
Η προσπάθεια για ύπνο για όσους πάσχουν από αϋπνία, μπορεί να είναι σαν την κινούμενη άμμο: όσο περισσότερο προσπαθείς να ξεφύγεις από τις σκέψεις σου, τόσο περισσότερο βυθίζεσαι σ’ αυτές.
Το στρες και η κατάθλιψη συνήθως συνοδεύονται από ανησυχία και σκέψεις οι οποίες αποτρέπουν την έναρξη του ύπνου. Η μουσική μπορεί να βοηθήσει σ’ αυτό. Συγκεκριμένα η ήρεμη μουσική βοηθάει στη χαλάρωση και συνεπώς στον ύπνο.
Για εκατομμύρια ανθρώπους η αϋπνία είναι το προϊόν νοητικής και ψυχολογικής πίεσης, το οποίο μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα του στρες και να πυροδοτήσει έναν φαύλο κύκλο. Η πρόσφατη πανδημία του COVID-19 ενέτεινε αυτή την κατάσταση όπως αποδείχθηκε σε σχετική έρευνα.
Επιστημονικές έρευνες για την αϋπνία
Μπορεί να φαίνεται αμελητέο συγκριτικά με την πανδημία αυτή καθ’ αυτή, όμως φόβοι που προκύπτουν όπως η μόλυνση από την ασθένεια ή οικονομικές ανησυχίες, ενισχύουν την αϋπνία, καθώς το σώμα εκκρίνει μεγάλες ποσότητες κορτιζόλης που οδηγεί σε μια κατάσταση συνεχούς εγρήγορσης που αποτρέπει τον ύπνο. Ο καλός ύπνος δεν αποτελεί πανάκεια και δεν μπορεί να επιλύσει όλους τους φόβους της πανδημίας· η μουσική όμως μπορεί να βοηθήσει σ’ αυτήν ακριβώς τη χαλάρωση.
Σύμφωνα με έρευνες του πανεπιστημίου του Fribourg, του τμήματος εξελικτικής βιοψυχολογίας και μεθόδων, έχουν αποδείξει εμπειρικά ότι η κλασική και ατμοσφαιρική μουσική μπορεί να διαλύσει το στρες μέσα από τη νοητική και μυϊκή χαλάρωση.
Όμως τι είναι η μουσική; Ο ορισμός πραγματικά μας διαφεύγει. Μπορεί να πούμε ότι η μουσική εμπεριέχει έκφραση και ακουστική υφή, ηχητικές εμπειρίες και τονικό χρωματισμό- συμβατικά μπορούμε να την ορίσουμε ως την τέχνη εναλλασσόμενων και διατεταγμένων ήχων. Για το σκοπό αυτής της συζήτησης, ο όρος «μουσική» θα κινηθεί στην «κλίμακα» του ύπνου: από ατμοσφαιρικά μπιτς και ονειρικά ηχητικά τοπία μέχρι τις λεπτές χορδές του πιάνο ή τους κυματισμούς ενός ινδιάνικου σιτάρ.
Πάρτε για παράδειγμα τη μελωδία του ινδιάνικου ράγκα. Προέρχεται από τη σανσκριτική λέξη που αποδίδει την πράξη του να βάφω ή να χρωματίζω, ενώ παράλληλα σημαίνει ότι εμποτίζω κάτι/κάποιον με θετικά συναισθήματα.
Προκειμένου να μπορέσουμε να διακρίνουμε τι είναι ήχος και τι θόρυβος, χρειάζεται να κάνουμε «δουλειά με το αυτί μας». Δεδομένου ότι η μουσική έχει μια πλούσια εσωτερική λογική, πολύ συμμετρική και συνεκτική, είναι μια χρήσιμη πηγή για το μυαλό.
Κλασική μουσική και αϋπνία
Κάποιες έρευνες υποστηρίζουν ότι η κλασική μουσική έχει θετικό αντίκτυπο στον ύπνο εξαιτίας της επιρροής της πάνω στο παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα- το σύστημα που είναι υπεύθυνο, μεταξύ άλλων, για την ξεκούραση και την πέψη του οργανισμού. Εδώ και αιώνες οι κλασικοί συνθέτες εξασκήθηκαν στο να μεταδίδουν συναισθήματα στο ακροατήριό τους. Για παράδειγμα ο Σοπέν θεωρείται ως ο «ποιητής του πιάνο» εξαιτίας της ρομαντικής φινέτσας και του εκλεπτυσμένου συναισθήματος που μεταδίδει, πράγμα που τον καθιστά κατάλληλο για όσους πάσχουν από αϋπνία. Ο Σοπέν έπασχε και ο ίδιος από αϋπνία και παραπονιόταν ότι «ενώ οι παρτιτούρες μου κοιμούνται, εγώ δεν μπορώ να κοιμηθώ».
Οι περίφημες «Νυχτωδίες» του-αποκαλούμενες έτσι εξαιτίας της επίκλησής τους προς τη νύχτα-, αποτελούν νωθρές μελωδικές συνθέσεις και είναι προάγγελμα του ύπνου. Άλλες συνθέσεις που έχουν την ίδια χρήση είναι το “Gymnopédies” του Erik Satie ή το “Clair de Lune” του Claude Debussy ή τα κονσέρτα για βιολί του Bach. Πράγματι, κάθε αργή μουσική με 60-80 μπιτ το λεπτό μπορεί να μας βοηθήσει να κοιμηθούμε.
Μαζί με άλλες ευφωνικές δομές, τα ατμοσφαιρικά ηχητικά τοπία και οι ηχογραφημένοι ήχοι της φύσης μπορούν να αποτελέσουν φάρμακο για όσους πάσχουν από αυπνία ή άλλες παθήσεις που σχετίζονται με τον ύπνο. Ένα παράδειγμα είναι η μόδα του συστήματος ΑΑΜΑ (Αυτόνομη Αισθητηριακή Μεσημβρινή Απόκριση) (ΣτΜ: απόδοση από το αγγλικό ASMR: Autonomous Sensory Meridian Response), που χρησιμοποιεί κάποιους ήχους οι οποίοι δημιουργούν ένα βαθμό ευφορίας και βοηθούν με τον ύπνο.
Οι υπνωτικοί ήχοι και η μουσική που αναφέραμε παραπάνω μπορεί να μειώσει το ρυθμό της αναπνοής καθώς και των καρδιακών παλμών- πράγμα το οποίο μιμείται τη διαδικασία που ακολουθεί το σώμα όταν πέφτει για ύπνο. Επομένως, μια τέτοια μικρή ρουτίνα πριν τον ύπνο στέλνει σήματα στο σώμα να ξεκινήσει τη διαδικασία του ύπνου. Η συνεισφορά της μουσικής έγκειται στο γεγονός ότι βοηθάει στη χαλάρωση πριν τον ύπνο.
Λαμβάνοντας υπόψιν ότι περνάμε το ένα τρίτο της ζωής μας ενώ κοιμόμαστε (ή ενώ προσπαθούμε να κοιμηθούμε), το μήνυμα ότι ο ύπνος λειτουργεί σαν καταλύτης στην ψυχοσωματική μας υγεία, ηχεί καθαρά.
Σ’ αυτό το σύγχρονο κόσμο βυθισμένο στη βιασύνη και το άγχος, αναδύεται η ανάγκη να ακούσουμε τους βιολογικούς μας ρυθμούς, τη μουσική υφή του αιθερικού μας σώματος και να συνδεθούμε με το ρυθμό της νύχτας.
Πηγή: bigthink.com
