«Όνειρα για τα παιδιά μου»: Το τελευταίο μάθημα ενός ετοιμοθάνατου Καθηγητή
Πηγή : Andro.gr
Στις Η.Π.Α., υπάρχει ένας ακαδημαϊκός θεσμός και ονομάζεται «Τελευταία διάλεξη»: Επιστήμονες και καλλιτέχνες καλούνται να δώσουν μια διάλεξη με θέμα που επιλέγουν οι ίδιοι. Αυτό που τους ζητείται είναι να φανταστούν ότι αυτή θα είναι η τελευταία τους διάλεξη – η κληρονομιά που θα ήθελαν να αφήσουν πίσω τους με ό,τι θεωρούν πιο σημαντικό.
Μια «Τελευταία διάλεξη» ζητήθηκε και από τον καθηγητή του πανεπιστημίου Carnegie Mellon, Ράντυ Πάους. Δυστυχώς για τον Πάους, έμελλε αυτή να είναι στην πραγματικότητα η τελευταία του διάλεξη. Ο καρκίνος -από τον οποίο είχε προσβληθεί- του άφηνε μόνο μερικούς μήνες ζωής. Η διάλεξη δόθηκε τελικά στις 18 Σεπτεμβρίου του 2007 στο πανεπιστήμιο στο οποίο εργαζόταν. Ο τίτλος που διάλεξε ο Ράντυ Πάους για αυτήν ήταν «Πραγματοποιώντας τα παιδικά σου όνειρα».
Το κείμενο «Όνειρα για τα παιδιά μου» είναι από το βιβλίο του Ράντυ Πάους (σε συνεργασία με τον Τζέφφρυ Ζάζλοου) «Η τελευταία διάλεξη», απόσπασμα από το κεφάλαιο «Τελευταίες παρατηρήσεις», σελ. 261-270. Κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση της Ηλιοφώτιστης Παπαστεφάνου.
Ράντυ Πάους: «Όνειρα για τα παιδιά μου»
Υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που θέλω να πω στα παιδιά μου, αλλά τώρα είναι υπερβολικά μικρά για να καταλάβουν. Ο Ντύλαν μόλις έκλεισε τα έξι. Ο Λόγκαν είναι τριών. Η Κλόε είναι δεκαοκτώ μηνών. Θέλω τα παιδιά να μάθουν ποιος είμαι, τι πίστευα πάντα και όλους τους τρόπους με τους οποίους τα αγαπώ. Στην ηλικία που βρίσκονται τώρα, όλα αυτά θα είναι πολύ δύσκολο να τα καταλάβουν. Εύχομαι τα παιδιά να μπορούσαν να καταλάβουν πόσο απεγνωσμένα δε θέλω να τα εγκαταλείψω. Η Τζέι κι εγώ δεν τους έχουμε πει ακόμα ότι πεθαίνω. Μας συμβούλεψαν να περιμένουμε μέχρι να εμφανίσω περισσότερα συμπτώματα. Προς το παρόν, μολονότι μου μένουν μόνο λίγοι μήνες ζωής, δείχνω ακόμα αρκετά υγιής. Έτσι, τα παιδιά μου δεν γνωρίζουν ότι κάθε μας συνάντηση είναι ένας αποχαιρετισμός.
«Μολονότι μου μένουν μόνο λίγοι μήνες ζωής, δείχνω ακόμα αρκετά υγιής. Έτσι, τα παιδιά μου δεν γνωρίζουν ότι κάθε μας συνάντηση είναι ένας αποχαιρετισμός».
Με πονάει να σκέφτομαι ότι όταν μεγαλώσουν δε θα έχουν πατέρα. Όταν κλαίω μόνος μου στο μπάνιο, δε σκέφτομαι συνήθως «Δε θα τα δω να κάνουν αυτό» ή «Δε θα τα δω να κάνουν το άλλο». Σκέφτομαι ότι τα παιδιά δε θα έχουν πατέρα. Επικεντρώνομαι περισσότερο στο τι πρόκειται να χάσουν εκείνα παρά στο τι θα χάσω εγώ. Σίγουρα, ένα μέρος της θλίψης μου περιλαμβάνει το «Εγώ δε θα, δε θα, δε θα…», αλλά κυρίως θρηνώ για αυτά. Σκέφτομαι συνεχώς: «Τα παιδιά μου δε θα… τα παιδιά μου δε θα… τα παιδιά μου δε θα…».
Αυτό είναι κάτι που με τρώει εσωτερικά, όταν το επιτρέπω να συμβεί. Ξέρω ότι οι μνήμες τους από μένα θα είναι θολές, γι’ αυτό προσπαθώ να κάνω μαζί τους πράγματα που θα τους μείνουν αξέχαστα. Θέλω οι αναμνήσεις τους να είναι όσο το δυνατόν πιο ζωηρές. Ο Ντύλαν κι εγώ πήγαμε σύντομες διακοπές για να κολυμπήσουμε με τα δελφίνια. Ένα παιδί που κολυμπάει με δελφίνια δεν το ξεχνάει εύκολα. Βγάλαμε πολλές φωτογραφίες.
Θα πάω με τον Λόγκαν στην Ντίσνεϋγουορλντ, ένα μέρος που ξέρω ότι θα το λατρέψει όσο κι εγώ. Θα ήθελε να γνωρίσει τον Μίκυ Μάους. Εγώ τον έχω γνωρίσει, οπότε μπορώ να κάνω τις συστάσεις. Η Τζέι κι εγώ θα πάρουμε και τον Ντύλαν μαζί, καθώς καμιά εμπειρία που έχει ο Λόγκαν την εποχή αυτή δεν του φαίνεται ολοκληρωμένη αν δεν περιλαμβάνει και το μεγάλο του αδελφό. Κάθε βράδυ πριν κοιμηθεί, όταν ρωτάω τον Λόγκαν ποια ήταν η καλύτερη στιγμή της ημέρας του, πάντα απαντάει: «Όταν έπαιξα με τον Ντύλαν». Όταν τον ρωτάω για τη χειρότερη στιγμή της ημέρας, και πάλι απαντάει: «Όταν έπαιξα με τον Ντύλαν». Αρκεί να πω ότι είναι δεμένοι σαν αδέλφια.
Αντιλαμβάνομαι ότι η Κλόε δε θα με θυμάται καθόλου. Είναι πολύ μικρή. Αλλά θέλω να μεγαλώσει γνωρίζοντας ότι ήμουν ο πρώτος άντρας που την ερωτεύτηκε. Πάντοτε νόμιζα ότι η σχέση πατέρα – κόρης ήταν μεγαλοποιημένη. Αλλά τώρα μπορώ να σας πω ότι είναι αλήθεια. Μερικές φορές με κοιτάζει κι εγώ λιώνω. Υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που η Τζέι θα μπορέσει να τους πει για μένα όταν μεγαλώσουν. Ίσως μιλήσει για την αισιοδοξία μου, για το πώς λάτρευα τη διασκέδαση, για τα υψηλά πρότυπα που προσπαθούσα να θέσω στη ζωή μου. Ίσως με διπλωματικό τρόπο τους αναφέρει κάποια από τα πράγματα που με έκαναν εκνευριστικό: την υπεραναλυτική προσέγγισή μου στη ζωή, την (πολύ συχνή) επιμονή μου ότι έχω δίκιο.
Ωστόσο, είναι μετριόφρων, πολύ πιο μετριόφρων από μένα, και ίσως να μην πει στα παιδιά ότι στο γάμο μας είχε έναν άντρα που την αγαπούσε αληθινά, βαθιά, ειλικρινά. Και δε θα τους μιλήσει για όλες τις θυσίες που έκανε. Κάθε μάνα τριών παιδιών αναλώνεται στη φροντίδα τους. Αν προσθέσεις έναν καρκινοπαθή σύζυγο, το αποτέλεσμα είναι μια γυναίκα που συνεχώς ασχολείται με τις ανάγκες κάποιου άλλου, όχι με τις δικές της. Θέλω τα παιδιά μου να μάθουν πόσο ανιδιοτελής ήταν η Τζέι στη φροντίδα όλων μας.
[…] Αγαπώ και τα τρία παιδιά μου απόλυτα και με διαφορετικό τρόπο. Το μόνο που θέλω να ξέρουν είναι ότι θα τα αγαπώ για όσο ζουν. Αλήθεια. Δεδομένου του περιορισμένου χρόνου μου όμως αναγκάστηκα να σκεφτώ πώς θα μπορούσα να ενισχύσω τους δεσμούς μου μαζί τους. Έτσι, φτιάχνω ξεχωριστές λίστες με τις αναμνήσεις μου από το καθένα. Φτιάχνω βίντεο, ώστε να μπορούν να με δουν να μιλάω για το τι σήμαιναν για μένα. Τους γράφω γράμματα. Επίσης, θεωρώ το βίντεο από την τελευταία μου διάλεξη –όπως και αυτό το βιβλίο– κομμάτια του εαυτού μου που αφήνω για αυτά. Έχω, ακόμα, ένα μεγάλο πλαστικό κάδο γεμάτο αλληλογραφία που έλαβα τις τελευταίες εβδομάδες μετά τη διάλεξη. Κάποια μέρα τα παιδιά μου μπορεί να θέλουν να ρίξουν μια ματιά στον κάδο αυτόν και ελπίζω να χαρούν όταν δουν ότι τόσο φίλοι όσο και άγνωστοι είχαν βρει την ομιλία σημαντική.
«Καθώς εγώ δε θα υπάρχω πια, θέλω να τους ξεκαθαρίσω κάτι: Παιδιά, μην προσπαθείτε να βρείτε τι ήθελα εγώ να γίνετε. Θέλω να γίνετε αυτό που εσείς θέλετε να γίνετε».
Επειδή μίλησα τόσο πολύ για τη δύναμη των παιδικών ονείρων, κάποιοι με ρωτάνε τελευταία για τα όνειρα που έχω για τα παιδιά μου. Έχω μια ξεκάθαρη απάντηση για αυτό. Μπορεί να αποδειχτεί εξαιρετικά αποπροσανατολιστικό το να έχουν οι γονείς συγκεκριμένα όνειρα για τα παιδιά τους. Ως καθηγητής συνάντησα πολλούς δυστυχισμένους πρωτοετείς που είχαν επιλέξει εντελώς λάθος κλάδους. Οι γονείς τους τους είχαν βάλει σε ένα τρένο και πολύ συχνά, όπως μπορούσα να κρίνω από τα κλάματα στο γραφείο μου τις ώρες υποδοχής, το αποτέλεσμα ήταν ο εκτροχιασμός.
Κατά τη γνώμη μου, δουλειά των γονιών είναι να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να νιώθουν χαρά για τη ζωή και να τους προσφέρουν μεγάλη ώθηση να ακολουθήσουν τα δικά τους όνειρα. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τα βοηθήσουμε να αναπτύξουν τα δικά τους προσωπικά εργαλεία για να τα καταφέρουν. Έτσι, τα όνειρά μου για τα παιδιά μου είναι πολύ συγκεκριμένα: Θέλω να βρουν το δικό τους μονοπάτι προς την ολοκλήρωση. Και, καθώς εγώ δε θα υπάρχω πια, θέλω να τους ξεκαθαρίσω κάτι: Παιδιά, μην προσπαθείτε να βρείτε τι ήθελα εγώ να γίνετε. Θέλω να γίνετε αυτό που εσείς θέλετε να γίνετε. «Θεωρώ το βίντεο από την τελευταία μου διάλεξη –όπως και αυτό το βιβλίο– κομμάτια του εαυτού μου που αφήνω για τα παιδιά μου».
Έχοντας δει τόσους πολλούς φοιτητές στα τμήματά μου στο πανεπιστήμιο, έμαθα ότι πολλοί γονείς δεν αντιλαμβάνονται τη δύναμη των λόγων τους. Ανάλογα με την ηλικία ενός παιδιού και τη συναίσθηση του εαυτού του, ένα ανάλαφρο σχόλιο από τη μητέρα ή τον πατέρα μπορεί να βαρύνει σαν πέρασμα μπουλντόζας. Δεν είμαι καν σίγουρος πως έπρεπε να είχα κάνει το σχόλιο ότι ο Λόγκαν θα γίνει ο πιο δημοφιλής της αδελφότητάς του στο κολέγιο. Δε θέλω να καταλήξει στο κολέγιο πιστεύοντας ότι περίμενα από εκείνον να γίνει μέλος κάποιας αδελφότητας, ή ακόμα και αρχηγός της – ή οτιδήποτε. Η ζωή του θα είναι η δική του ζωή. Το μόνο που θα παρότρυνα τα παιδιά μου να κάνουν είναι να βρουν το δρόμο τους με ενθουσιασμό και πάθος. Και θέλω να νιώθουν σαν να είμαι εκεί μαζί τους, όποιο δρόμο κι αν επιλέξουν.
Πρέπει να έχετε συνδεθεί για να σχολιάσετε.