Ο Διογένης (412 π.Χ. – 323 π.Χ.), γνωστός και ως Διογένης ο Κυνικός ή Διογένης ο Σινωπεύς ήταν Έλληνας φιλόσοφος, και ένας από τους θεμελιωτές της Κυνικής Φιλοσοφίας. Φέρεται να γεννήθηκε στη Σινώπη περίπου το 412 π.Χ., (σύμφωνα με άλλες πηγές το 399 π.Χ.).
Θεωρείται σημαντικός εκπρόσωπος της κυνικής φιλοσοφίας. Χρησιμοποιούσε τον αστεϊσμό και το λογοπαίγνιο ως μέσο για τα διδάγματά του. Πίστευε πως η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στη φυσική ζωή και πως μόνο με την αυτάρκεια, τη λιτότητα, την αυτογνωσία και την άσκηση μπορεί κανείς να την εξασφαλίσει.
Ο Κυνικός Διογένης υπήρξε πράγματι ένα “δαιμόνιο” πνεύμα, ένας άνθρωπος με όλη τη σημασία της λέξης, που με τη στάση της ζωής του μας έδειξε τον δρόμο προς την αληθινή ευδαιμονία. Το ελάχιστο που θα μπορούσαμε να πράξουμε είναι να τον ευχαριστήσουμε μέσα από τα βάθη της καρδιάς μας.
Ο Διογένης έθιξε αποκλειστικά κοινωνικά και ηθικά προβλήματα. Προσπάθησε με τα επιχειρήματά του να αλλάξει την ανθρώπινη κοινωνία που είχε διαφθαρεί. Αυτό κατά τη γνώμη του θα γινόταν δυνατό αν ο άνθρωπος επέστρεφε στη φύση. Πίστευε, δηλαδή, πως η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στη φυσική ζωή και πως μόνο με την αυτάρκεια, τη λιτότητα, την αυτογνωσία και την άσκηση μπορεί να την εξασφαλίσει.
Παροιμιώδης έμεινε η απλότητα, η λιτότητα, το ελεγκτικό και χλευαστικό πνεύμα του απέναντι στους άλλους. Κατά τον Πλούταρχο, όταν ο Αλέξανδρος βρέθηκε στην Κόρινθο ως επικεφαλής του πανελληνίου συνεδρίου, το 336 π.Χ., θέλησε γνωρίσει τον Διογένη. Όταν τον ρώτησε αν χρειάζεται κάτι, ο φιλόσοφος του έδωσε την αδιανόητη απάντηση «μικρόν από του ηλίου μετάστηθι» (παραμέρισε λίγο γιατί μου κρύβεις τον ήλιο).
Μια από τις πιο γνωστές ιστορίες του περιέχει τον δικό του θεατρινίστικο και σαρκαστικό τρόπο για να διδάξει τους άλλους.
Κάποτε, οι περαστικοί στην αρχαία Αθήνα, έβλεπαν τον Διογένη να στέκεται μπροστά σε ένα άγαλμα με ανοιχτό την παλάμη του σε στάση ελεημοσύνης. Αφού είδαν κι αποείδαν οι περαστικοί ότι Διογένης επέμενε να τείνει το ανοιχτό του χέρι μπροστά από το άγαλμα, τον ρώτησαν:
– “Διογένη, τι κάνεις εκεί; Τι ζητάς μπροστά από το άγαλμα, με την παλάμη προς τα πάνω σαν να περιμένεις να πάρεις κάτι;“
Ο Διογένης απάντησε:
– “Δεν βλέπετε; Ζητάω ελεημοσύνη“.
– “Μα“, του λένε οι περαστικοί γελώντας, “πώς περιμένεις να ανταποκριθεί ένα άψυχο άγαλμα και να σε λυπηθεί και να σου δώσει χρήματα;“
– “Δεν καταλαβαίνετε“, απάντησε ο Διογένης. “Δεν περιμένω να πάρω τίποτε από το άγαλμα. Απλώς εξασκούμαι στο να μην απογοητεύομαι από την αχαριστία και την αναισθησία των ανθρώπων.“
Δες επίσης και κάποιες έξυπνες και διδακτικές απαντήσεις από φιλοσόφους για το πώς απαντάς στις προσβολές
Πώς απαντάς στις προσβολές; Καν’ το όπως και ο Σωκράτης
Πώς απαντάς στις προσβολές; Καν’ το όπως ο Θαλής
