Τα πανεπιστήμια να διδάξουν σοφία
Κριτική σκέψη, αποτελεσματική επικοινωνία, ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Αυτές είναι κάποιες από τις δεξιότητες που χαρακτηρίζουν έναν σοφό άνθρωπο. Γιατί να μην τις διδάσκονται οι φοιτητές στα πανεπιστήμια;
Αν ρωτήσουμε έναν πρύτανη πανεπιστημίου «Ποιος είναι ο λόγος ύπαρξης του πανεπιστημίου σας;» το πιο πιθανό είναι πως δε θα απαντήσει «Διδασκαλία φυσικής, λογοτεχνίας, μαθηματικών σε φοιτητές». Αντίθετα, θα μιλήσει για ικανότητα κριτικής σκέψης, επίλυση προβλημάτων, αποτελεσματική επικοινωνία, τη διάδοση της γνώσης. Αν τον ξαναρωτήσουμε «Πού ακριβώς τα διδάσκονται αυτά οι φοιτητές μέσα στη διδακτέα τους ύλη;» θα απαντήσει «Μέσα από την ενασχόληση με τα πεδία της κοινωνιολογίας, της φυσικής, της συγκριτικής λογοτεχνίας.»
Όμως γιατί οι βασικοί στόχοι ύπαρξης των πανεπιστημίων να διδάσκονται έμμεσα μέσα από άλλα πεδία; Γιατί να μη διδάσκονται στους φοιτητές απευθείας ως αυτοτελή αντικείμενα;
Γνώση και Σοφία
Σήμερα οι γνώσεις που προσφέρουν τα πανεπιστήμια είναι προσβάσιμες και εκτός πανεπιστημίων, και μάλιστα δωρεάν. Το διαδίκτυο προσφέρει μια τεράστια δεξαμενή πληροφοριών πάνω σε κάθε γνωστικό αντικείμενο. Αντί, λοιπόν, να εστιάζουν τόσο στις καθαυτές γνώσεις, γιατί δεν διδάσκουν αντικείμενα που έχουν πραγματική αξία; Μάλιστα, πρόκειται για δεξιότητες που θα κάνουν τους φοιτητές πετυχημένους στη ζωή τους κι εκτός πανεπιστημίου.
Όψεις της Σοφίας
Υπάρχει μια γενική αντίληψη ότι η σοφία αποκτιέται με την πείρα και τα χρόνια. Αυτό κανείς δεν το αμφισβητεί. Αλλά κάποιες όψεις της σοφίας μπορούν να γίνουν αντικείμενο διδασκαλίας, ώστε οι άνθρωποι να τις καλλιεργούν από μικρή ηλικία. Πόσο πιο εύκολο θα ήταν για τους νέους ανθρώπους να μάθουν να αναγνωρίζουν σε νέες καταστάσεις κάποιες όψεις από προβλήματα των οποίων γνωρίζουν ήδη τη λύση, ώστε να τα επιλύουν συντομότερα. Ή να βλέπουν με κριτική ματιά τις πληροφορίες και τις καταστάσεις, για να τις αξιολογούν καλύτερα. Ή να μάθουν να επικοινωνούν αποτελεσματικά και να δουλεύουν στο πλαίσιο μιας ομάδας. Ή να μάθουν να βλέπουν τα πράγματα πιο βαθιά και πιο ουσιαστικά, πριν οδηγηθούν σε συμπεράσματα. Ή να μπορούν να διακρίνουν τα γεγονότα από τις υποθέσεις και τους ισχυρισμούς.
Δεν είναι δεδομένο ότι βγαίνοντας από το πανεπιστήμιο κάποιος τα γνωρίζει αυτά. Αν, λοιπόν, τα πανεπιστήμια θέλουν να είναι εστίες πραγματικής σοφίας, κι όχι απλά διανομείς στείρων πληροφοριών, μπορούν να αρχίσουν να καλλιεργούν αυτές τις δεξιότητες.
Περισσότερα μπορείτε να δείτε εδώ: bigthink.com
