Ναι, οι Στωικοί δέχονταν την ύπαρξη ελεύθερης βούλησης, αλλά μέσα σε ένα πλαίσιο φυσικής αναγκαιότητας. Αυτό σημαίνει ότι κάποια γεγονότα είναι προκαθορισμένα (Ανάγκη), αλλά η στάση μας απέναντί τους είναι δική μας επιλογή.
📌 Ο Στωικός διαχωρισμός των πραγμάτων:
- Όσα δεν εξαρτώνται από εμάς (Ανάγκη): Το αν θα βρέξει, αν θα γεράσουμε, αν κάποιος μας αδικήσει.
- Όσα εξαρτώνται από εμάς (Ελεύθερη Βούληση): Πώς θα αντιδράσουμε, πώς θα ερμηνεύσουμε τα γεγονότα, πώς θα συμπεριφερθούμε.
💡 Παράδειγμα:
Δεν μπορείς να αποτρέψεις έναν σεισμό (Ανάγκη), αλλά μπορείς να διατηρήσεις ψυχραιμία και να βοηθήσεις τους γύρω σου (Ελεύθερη Βούληση).
➡ Η Στωική ελευθερία δεν είναι η ελευθερία να αλλάζουμε τα γεγονότα, αλλά η ελευθερία να τα ερμηνεύουμε και να δρούμε σωστά.
Ποια είναι τα Όρια της Ελευθερίας στον Στωικισμό;
📌 Η ελευθερία μας σταματά εκεί που αρχίζει η φυσική τάξη και η ελευθερία των άλλων.
✔ Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος μέσα στα όρια που του επιτρέπει η φύση και η κοινωνία.
✔ Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τους άλλους ανθρώπους, αλλά μπορούμε να ελέγξουμε τον εαυτό μας.
✔ Η ελευθερία δεν σημαίνει ότι μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε εις βάρος των άλλων.
💡 Παράδειγμα:
- Έχεις την ελευθερία να μιλάς, αλλά όχι να προσβάλλεις και να μειώνεις τους άλλους.
- Έχεις την ελευθερία να διεκδικείς τα δικαιώματά σου, αλλά όχι να καταπατάς των άλλων.
➡ Η Στωική ελευθερία δεν είναι απόλυτη ατομική αυθαιρεσία, αλλά μια ισορροπία ανάμεσα στη λογική, τη φύση και τη συνύπαρξη.
Ποια είναι η Διαφορά Ελευθερίας και Ασυδοσίας;
📌 Ελευθερία:
✔ Ζω σύμφωνα με τη λογική και τη φύση.
✔ Αναγνωρίζω τα όρια της πραγματικότητας και των άλλων ανθρώπων.
✔ Δρω με αρετή και δικαιοσύνη.
📌 Ασυδοσία:
❌ Πιστεύω ότι μπορώ να κάνω ό,τι θέλω, ανεξάρτητα από τις συνέπειες.
❌ Αγνοώ τα όρια της φύσης και των δικαιωμάτων των άλλων.
❌ Δρω με βάση τις επιθυμίες μου, χωρίς να λαμβάνω υπόψη το κοινό καλό.
💡 Παράδειγμα:
- Ένας ελεύθερος άνθρωπος απολαμβάνει τον πλούτο του με μέτρο, χωρίς να γίνεται δούλος του.
- Ένας ασύδοτος άνθρωπος ξοδεύει άσκοπα, βάζοντας τον εαυτό του και τους άλλους σε κίνδυνο.
➡ Η αληθινή ελευθερία δεν είναι το να κάνουμε ό,τι θέλουμε, αλλά να ζούμε με αρετή, πειθαρχία και αυτογνωσία.
Συμπέρασμα: Τι είναι η Ελευθερία στον Στωικισμό;
✅ Υπάρχει ελεύθερη βούληση, αλλά μέσα στα όρια της φύσης και των γεγονότων που δεν μπορούμε να αλλάξουμε.
✅ Η πραγματική ελευθερία είναι ο έλεγχος του εαυτού μας, όχι των εξωτερικών γεγονότων.
✅ Η ελευθερία μας σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία των άλλων.
✅ Η διαφορά ελευθερίας και ασυδοσίας είναι η λογική και η αρετή.
➡ Ο ελεύθερος άνθρωπος δεν είναι αυτός που κάνει ό,τι θέλει, αλλά αυτός που ξέρει τι πρέπει να κάνει.
Πηγή: ΝΕΑ ΑΚΡΟΠΟΛΗ
