Γιατί είναι σημαντικό να παραδέχεσαι τα λάθη σου
Πηγή: bigthink.com
- Το να παραδεχόμαστε τα λάθη μας μπορεί να είναι πολύ δύσκολο για τον εγωισμό και την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας, λένε οι ψυχολόγοι.
- Το να αρνούμαστε να αναλάβουμε το λάθος και τις επακόλουθες ενοχές ενισχύει το «εγώ» μας και μάς κάνει να αισθανόμαστε καλύτερα απ’ ό, τι όταν το αναλαμβάνουμε.
- Η μη παραδοχή του λάθους μπορεί να οδηγήσει σε ψυχολογικά προβλήματα και προβληματικές σχέσεις.
Όλοι έχουμε κάνει κάτι που στην αρχή φαινόταν σωστό αλλά τελικά ήταν λάθος. Και τότε έρχεται η στιγμή που πρέπει να παραδεχθούμε το λάθος μας. Γιατί όμως όταν φτάνει εκείνη η στιγμή, φοβόμαστε τόσο; Δε θέλουμε να είμαστε αυτός που έκανε λάθος, που ηττήθηκε, που πρέπει να απολογηθεί. Οι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι παρόλο που φαίνεται δύσκολο να παραδεχόμαστε τα λάθη μας, είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη διατήρηση των σχέσεων και την προσωπική μας ανάπτυξη.
Πως πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίσουμε ένα λάθος; Για αρχή, πρέπει να το αναγνωρίσουμε. Ίσως έχετε παρατηρήσει ότι μερικοί άνθρωποι δε διαθέτουν την απαραίτητη αυτογνωσία για να καταλάβουν πότε έχουν κάνει λάθος.
Όταν αναγνωρίζουμε τα λάθη μας, όταν θίγεται η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας και φοβόμαστε ότι θα φανούμε αδύναμοι και ευάλωτοι, συνηθίζουμε να υπερβάλλουμε και να χρησιμοποιούμε ό, τι στοιχεία διαθέτουμε για να αποδείξουμε ότι έχουμε δίκιο.
Αυτό που ακολουθεί ονομάζεται «γνωστική ασυμφωνία». Είναι το ψυχολογικό στρες που βιώνει το άτομο το οποίο αντιμετωπίζει αλληλοσυγκρουόμενες ιδέες και πεποιθήσεις. Το άτομο τότε συγχύζεται όσον αφορά την εικόνα που είχε για τον κόσμο και τις αξίες του γιατί οι πράξεις του δεν λειτούργησαν σύμφωνα με αυτές τις αξίες.
Όταν κάνουμε λάθος επειδή δεν μπορούμε να το παραδεχθούμε, συνηθίζουμε να διαμαρτυρόμαστε και να αρνούμαστε την αλήθεια μέσα από δικαιολογίες.
Σε μία συνέντευξη στους New York Times, ένας κοινωνικός ψυχολόγος που έγραψε το βιβλίο «Λάθη Έγιναν (Αλλά Όχι από Μένα)» («Mistakes Were Made (But Not by Me)»), είπε ότι «το πρόβλημα προκύπτει όταν η ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας καταρρίπτεται». Η γνωστική ασυμφωνία συμβαίνει όταν πεποιθήσεις όπως «είμαι έξυπνος, είμαι γενναιόδωρος, είμαι σίγουρος ότι είναι έτσι» απειλούνται από αποδείξεις ότι κάναμε κάτι που «δεν ήταν έξυπνο ή που μπορεί να έβλαψε κάποιον άλλον ή αυτό για το οποίο ήμασταν σίγουροι δεν ισχύει».
Πώς μπορούμε να μειώσουμε τη γνωστική ασυμφωνία;
Πρέπει να αλλάξουμε την ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας ώστε να συμφωνεί με τις αποδείξεις που υπάρχουν. Πρέπει να μάθουμε να ενσωματώνουμε τις γνωστικές ασυμφωνίες μέσα στο σύστημα των πεποιθήσεων μας παρόλο που είναι πολύ δύσκολο να το αποδεχθεί το «εγώ» μας.
Μπορούμε να ορίσουμε το «εγώ» ως «την αίσθηση που έχει ένα άτομο, για την αξία και τη σημασία του εαυτού του».
Στο εγώ μας, του αρέσει πάντα να κερδίζει.
Ο έλεγχος του «εγώ» επεκτείνεται σε αυτό που οι ψυχολόγοι ονομάζουν «ψυχολογική αντίσταση». Σε κανέναν δεν αρέσει να του λένε τι να κάνει. Η αντίσταση είναι βαθιά ριζωμένη στην κουλτούρα και στον εγκέφαλό μας από πολύ μικρή ηλικία.
Όλοι έχουμε μέσα μας έναν μικρό επαναστάτη που θέλει να αμφισβητεί τα πάντα και να κάνει το αντίθετο από αυτό που του λένε».
Όταν επιμένουμε στην ξεροκεφαλιά μας, αισθανόμαστε καλά με τον εαυτό μας. Μία έρευνα που έγινε το 2012, βρήκε ότι όταν οι άνθρωποι αρνούνται να απολογηθούν, αυξάνεται η αυτοπεποίθηση τους, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα αισθήματα εξουσίας/ελέγχου καθώς και ακεραιότητας αξιών.
Αυτό συμβαίνει γιατί όταν κάποιος απολογείται σε κάποιον άλλον, ο δεύτερος έχει το «πάνω χέρι».
Αυτή η ενίσχυση του «εγώ» είναι στιγμιαία και μπορεί να καταστρέψει τις σχέσεις μας.
Ακόμη, όταν επιμένουμε ενάντια στις νόρμες και σε αυτούς που πιστεύουμε ότι μας λένε τι να κάνουμε, επίσης μπορεί να καταστρέψει τη ζωή μας.
«Ως ενήλικες, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε πότε ο επαναστάτης εαυτός μας συμπεριφέρεται με τρόπο που δεν είναι συμφέρον για εμάς ή που μπορεί να βλάψει τους ανθρώπους γύρω μας»,
λέει ένας ειδικός ψυχικής υγείας.
«Όταν νιώθουμε μία ισχυρή ώθηση για αντίσταση, συνήθως προσπαθούμε ασυνείδητα να προστατέψουμε το εγώ μας, γιατί δε θέλουμε να φανούμε ευάλωτοι».
Επίσης, όταν δεν παραδεχόμαστε τα λάθη μας, προφανώς έχουμε λιγότερες πιθανότητες να τα διορθώσουμε και να εξελιχθούμε. Φυσικά δεν έχουν όλοι τη θέληση να γίνουν καλύτεροι. Έρευνες δείχνουν ότι είναι σημαντικό για έναν άνθρωπο να νιώθει ότι μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά του προτού παραδεχθεί ότι έκανε λάθος.
Μπορεί να πιστεύεις ότι μερικοί άνθρωποι τη σκαπουλάρουν χωρίς να παραδέχονται ποτέ τα λάθη τους και προχωρούν στη ζωή σαν μπουλντόζες χωρίς φρένα. Οι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι τέτοιοι άνθρωποι τείνουν να συσσωρεύουν υποσυνείδητα αισθήματα ενοχής και ντροπής πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε άγχος και κατάθλιψη.
Μπορεί να μην είναι πάντα ευχάριστο να παραδεχθείς ότι έκανες λάθος αλλά αυτό δείχνει στους άλλους ότι είμαστε “συμπονετικά, ενσυναίσθητα και αλληλέγγυα όντα”, ενώ παράλληλα δείχνει ότι μπορούμε να είμαστε αντικειμενικοί με τον εαυτό μας και ότι δεν είμαστε τέλειοι, ούτε πάντα σωστοί.
Οπότε, όταν έκανες κάτι για το οποίο δεν είσαι περήφανος, παραδέξου ότι έκανες λάθος. Θα αισθανθείς πιο ελεύθερος και θα θέσεις, τόσο για τον εαυτό σου όσο και για τους άλλους, τα θεμέλια για ένα καλύτερο μέλλον.
Πρέπει να έχετε συνδεθεί για να σχολιάσετε.