Στον χώρο της τέχνης, τα έργα που εξετάζουν διάφορες κοινωνικοπολιτικές δομές, τείνουν να ανήκουν σε δύο κατηγορίες: ουτοπικά και δυστοπικά.
Στα πρώτα βρίσκουμε περιγραφές μιας ιδανικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας όπου τα προβλήματα που μαστίζουν την ανθρωπότητα έχουν ξεπεραστεί, τουλάχιστον σε ένα μεγάλο βαθμό. Στα δεύτερα βλέπουμε ακριβώς το αντίθετο: ολοκληρωτικά καθεστώτα, φτώχεια, εξαθλίωση, έλλειψη ηθικών αξιών και πολλά άλλα.
Και στις δύο περιπτώσεις, οι δημιουργοί σχολιάζουν τις κοινωνίες στις οποίες ζουν, είτε παρουσιάζοντας κάποιο μοντέλο που θεωρούν καλύτερο από το ήδη υπάρχον, είτε τονίζοντας τα διάφορα προβλήματα και το πού μπορεί αυτά να οδηγήσουν. Όπως έχει ειπωθεί χαρακτηριστικά: “τα ουτοπικά κείμενα υπόσχονται, τα δυστοπικά προειδοποιούν”. Δυστυχώς, όμως, βλέπουμε ότι οι προειδοποιήσεις συνήθως αγνοούνται…
Soylent Green (1973)
Με φόντο έναν κόσμο ρημαγμένο από τη μόλυνση και την έλλειψη φυσικών πόρων, ένας ντετέκτιβ αναλαμβάνει να εξιχνιάσει τη δολοφονία ενός μεγαλοστελέχους της εταιρείας Soylent, η οποία παράγει τις μερίδες τροφίμων με τις οποίες επιβιώνει ο υπερβολικά πολυάριθμος πληθυσμός του πλανήτη. Στην πορεία των ερευνών του, θα ανακαλύψει μια φρικιαστική αλήθεια.
Brazil (1985)
Ένας χαμηλόβαθμος δημόσιος υπάλληλος αναλαμβάνει να διορθώσει ένα λάθος στα μητρώα και καταλήγει να μπλέξει με το ίδιο σύστημα το οποίο υπηρετεί. Ένα σύστημα όχι μόνο ολοκληρωτικό, αλλά και πνιγμένο στη γραφειοκρατική αδιαφορία.
Metropolis (1927)
Σε μια μελλοντική μεγαλούπολη, οι άνθρωποι είναι χωρισμένοι σε δύο κοινωνικές τάξεις. Οι πλούσιοι ζουν στην επιφάνεια μέσα στην πολυτέλεια. Οι εργάτες ζουν στα υπόγεια δουλεύοντας σαν μηχανές. Ένας νεαρός θα εγκαταλείψει την πολυτελή ζωή και θα κατέβει στα υπόγεια για να ενωθεί με τους εργάτες που ετοιμάζονται να επαναστατήσουν.
Lost Horizon (1937)
Μια ομάδα ανθρώπων αναγκάζεται να προσγειωθεί σε μια άγνωστη περιοχή των Ιμαλαΐων. Θα βρεθούν στην χώρα της Shangri-La, μιας εύφορης κοιλάδας κρυμμένης ανάμεσα στους πάγους, οι κάτοικοι της οποίας ζουν σε απόλυτη αρμονία και ελευθερία, χωρίς μίση και χωρίς ανταγωνισμούς. Ο ιδεαλιστής Conway βλέπει το όνειρό του ολοζώντανο. Άλλοι είναι πιο δύσπιστοι. Κάποιοι το θεωρούν απάτη και ψάχνουν τρόπο να φύγουν.
