“Φτωχός δεν είναι ο άνθρωπος που έχει λίγα, αλλά εκείνος που θέλει περισσότερα.” – ΣΕΝΕΚΑΣ
Σκέψου το χειρότερο πιθανό σενάριο. Αυτό βοηθάει να ηρεμήσει το άγχος.
Έχεις προβλήματα με το άγχος; Φαντάζεσαι κάθε φορά το χειρότερο πιθανό σενάριο και τρελαίνεσαι; Γυρίζει συνέχεια το μυαλό σου γύρω από τις ίδιες καταστροφικές προοπτικές για το μέλλον, ακόμη και για τα πιο μικρά πράγματα; Αυτή η έγνοια, ιδιαίτερα το να φαντάζεσαι το χειρότερο πιθανό σενάριο, είναι μάλλον έμφυτη τάση του ανθρώπου και μας βγαίνει εύκολα σε πολλούς από εμάς. Αλλά είναι απαίσιο, επικίνδυνο καμιά φορά το να το κάνουμε συνέχεια.
Αλλά υπάρχει μια αρχαία σοφία που μπορεί να σε βοηθήσει. Αυτό που κάνει είναι ότι πλαισιώνει αυτές τις τάσεις προς το καλύτερο, και λέγεται Στωικισμός. Λέγεται ‘προσυλλογισμός’ και είναι το πιο χρήσιμο κόλπο που μπορείς να μάθεις.
ΚΑΝΕ ΤΟ ΤΕΣΤ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ
24776
Πρακτικός Στωικισμός
Γενικά μιλώντας, ο Στωικισμός είναι η φιλοσοφία του να επιλέγεις ποιες θα είναι οι κρίσεις σου για τα πράγματα. Οι Στωικοί πιστεύουν ότι δεν υπάρχει τίποτα στο σύμπαν που να μπορεί να χαρακτηριστεί ως καλό ή κακό, πολύτιμο ή άχρηστο από μόνο του. Είμαστε εμείς αυτοί που δίνουμε αξία στα γεγονότα. Όπως λέει ο Άμλετ στον Σαίξπηρ: «Τίποτε δεν υπάρχει, ούτε καλό ούτε κακό, έξω από αυτά που ο λογισμός φτιάχνει.» Ο νους βαφτίζει τα πράγματα που αντιμετωπίζουμε ως ‘καλά’ ή ως ‘κακά’. Αν μπορέσουμε να ελέγξουμε το νου μας, έχουμε έλεγχο πάνω στα αρνητικά μας συναισθήματα.
Υπάρχει ένα κενό ανάμεσα στην εμπειρία μας από ένα γεγονός και την κρίση που σχηματίζουμε για αυτό. Για παράδειγμα, έστω ότι κάποιος σε αποκαλεί ανόητο. Όσο άσχημα κι αν νιώθεις, πάντα έχεις τη δυνατότητα να σταματήσεις για ένα λεπτό και να ρωτήσεις, «Πώς κρίνω αυτή την κατάσταση;» Ακόμη, μπορείς να αναρωτηθείς «Πώς θα αντιδράσω τώρα;» Εμείς έχουμε τον έλεγχο για το ποιες σκέψεις θα κρατήσουμε και τον τελικό λόγο πάνω στις πράξεις μας. Σήμερα, ο Στωικισμός έχει επηρεάσει και βρίσκει μία σύγχρονη έκφρασή του στη γνωστική συμπεριφορική θεραπεία.
Ένας από τους βασικούς πατέρες του αρχαίου Στωικισμού ήταν ο Ρωμαίος πολιτικός Σενέκας, ο οποίος πίστευε ότι οι απροσδόκητες και απρόβλεπτες στροφές της μοίρας είναι οι πιο δύσκολες να ελέγξεις. Το σοκ μιας ατυχίας μπορεί να μας αφαιρέσει τη δύναμη που έχουμε για να δράσουμε. Για παράδειγμα, όταν σου κάνουν διάρρηξη στο σπίτι νιώθεις απαίσια γιατί στο σπίτι ένιωθες ασφάλεια. Όταν ξαφνικά σε πιάνει πόνος στο στομάχι νιώθεις μεγαλύτερο πόνο από τριάντα λεπτά τρέξιμο. Ένας ξαφνικός κρότος σε τρομάζει. Ένα ξαφνικό πυροτέχνημα σου προκαλεί ένα απροειδοποίητο χαμόγελο. Τα ξαφνικά γεγονότα είναι πιο δύσκολα να τα διαχειριστείς από τα αναμενόμενα.
Τι θα μπορούσε να πάει λάθος με το άγχος;
Πώς λύνουμε το πρόβλημα; Ο Σενέκας προτείνει μια Στωική τεχνική που λέγεται «προσυλλογισμός». Στην αρχή κάθε μέρας, πρέπει να αφιερώνουμε λίγο χρόνο στον αγχώδη μας νου. Να στοχαστούμε όλα τα χειρότερα πράγματα που θα μπορούσαν να συμβούν: ο σύντροφός σου να σε εγκαταλείψει, το αφεντικό να σε απολύσει, το σπίτι σου να καεί. Ακόμη και να πεθάνεις.
Καταθλιπτικά όλα αυτά, έτσι; Ναι, αλλά δε σταματάμε εκεί.
Ο Στωικός επίσης στοχάζεται το πώς θα αντιδράσει σε αυτά τα πράγματα όταν εμφανιστούν. Για παράδειγμα, ένας άλλος Στωικός, ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος, προτείνει να σκεφτείς από πριν όλους τους κακούς, αγενείς, εγωιστές, αγροίκους ανθρώπους που θα συναντήσεις σήμερα. Μέσα στο νου, να φτιάξεις έπειτα ένα σενάριο για το πώς θα ανταποκριθείς όταν τους συναντήσεις. Μπορείς να αγνοήσεις την κακία τους, να γελάσεις με την αγένειά τους, να αρνηθείς να ασχοληθείς με «αυτά που σε υποτιμούν». Αν προετοιμαστείς έτσι, ελέγχουμε ξανά τις δράσεις και τη συμπεριφορά μας.
Ο Στωικοί στοχάζονται τις πιο σκοτεινές και απελπισμένες καταστάσεις, αλλά τότε συνειδητοποιούν ότι μπορούν να τα καταφέρουν, και θα τα καταφέρουν. Με τον προσυλλογισμό, ο Στωικός προετοιμάζεται, κι έχει το πνευματικό σθένος που χρειάζεται για να πει «Ναι, θα τα βγάλω πέρα.»
Σε καιρούς ειρήνης, ο στρατιώτης εκπαιδεύεται στις τεχνικές του πολέμου.»
Τα καταστροφικά σενάρια ως μέθοδος ψυχικού φαρμάκου για το άγχος
Ο Σενέκας έγραφε: «Σε καιρούς ειρήνης, ο στρατιώτης εκπαιδεύεται στις τεχνικές του πολέμου.» Το ίδιο ισχύει για τον προσυλλογισμό, που λειτουργεί σαν πεδίο εκπαίδευσης πριν τον πόλεμο. Αν τα έχεις σκεφτεί από πριν, το εναγώνιο χτύπημα του απροσδόκητου μαλακώνει από τη δική σου προετοιμασία. Μπορούμε να προετοιμάσουμε το νου για τις δοκιμασίες που μπορεί να έρθουν, με τον ίδιο τρόπο που προετοιμάζουμε το σώμα με ασκήσεις αντοχής. Τίποτα ο κόσμος δε φέρνει χειρότερο από αυτά που ο νους έχει ήδη σκεφτεί.
Ο Στωικισμός μας διδάσκει να αποδεχθούμε τον αγχώδη μας νου, ως ένα είδος εμβολίου. Πριν το πρωινό, αφιέρωσε πέντε λεπτά να σκεφτείς σκοπίμως την καταστροφή. Ετοίμασε ένα σχέδιο μάχης απέναντι στην καταστροφή και μετά, βγες έξω και αντιμετώπισε τον κόσμο.
ΚΑΝΕ ΤΟ ΤΕΣΤ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ
24776
Διαβάστε επίσης:
Πώς απαντάς στις προσβολές; Καν’ το όπως και ο Σωκράτης
Πώς να ελέγχεις τον θυμό σου; Κάν’ το όπως ένας Σαμουράι
Πώς απαντάς στους εγωιστές; Καν’ το όπως ο Διογένης ο Κυνικός
Πώς απαντάς στις προσβολές; Καν’ το όπως ο Θαλής
Πώς να πετύχει μια σχέση; Ρώτα τον Νίτσε
Γίνε αληθινά ευτυχισμένος. Κάν’ το όπως ο Αριστοτέλης
“Να θυμώσω;” Κάν’ το όπως ο Αριστοτέλης
Πηγή: bigthink.com
