Ο μύθος της σπηλιάς του Πλάτωνα

by admin
4,K views

Από το περιοδικό “Φιλοσοφική Λίθος“, Εκδόσεις ΝΕΑ ΑΚΡΟΠΟΛΗ

Ας μιλήσουμε λοιπόν για το σπήλαιο. Τι είναι ένα σπήλαιο; Πως λειτουργεί σε εμάς; Τι ήθελε να μας πει ο Πλάτωνας με την παράθεση αυτού του μύθου μέσα από τα λόγια του Σωκράτη στο έργο του Πολιτεία; Και, κυρίως, τι μπορούμε να αποκομίσουμε εμείς από όλα αυτά;

Είναι σημαντικό, που το άρθρο αυτό γράφεται σε μια εποχή που τα σημάδια και η διαχρονικότητα αυτού του μύθου είναι όλο πιο κοντά μας καθημερινά. Βλέπουμε συνεχώς μεσαιωνικά στοιχεία και συμπεριφορές ενώ βρισκόμαστε σε μια εποχή τεχνολογίας και εξέλιξης. Όμως ο σκοταδισμός, η παραπληροφόρηση, οι επιδημίες, ο εγωκεντρισμός και αλλά βασικά μεσαιωνικά χαρακτηριστικά είναι πάλι παρόντα με ένα νέο πέπλο. Χρειάζεται από τον καθένα μας μια ανοιχτή και ελεύθερη σκέψη χωρίς προκαταλήψεις ή φανατισμό για να μπορέσουμε να εμβαθύνουμε, να αντιληφθούμε και να ερμηνεύσουμε πέρα από τα σημάδια. Το μήνυμα του σπηλαίου, επαναστατικό και σύγχρονο ταυτόχρονα, απαιτεί από τον καθένα μας τόλμη και γενναιότητα για να μπορέσει να μας αφυπνίσει και να μας διαφωτίσει επί της ουσίας.

Αν παρομοιάσουμε την ανθρωπότητα με ένα κοπάδι προβάτων, τότε σε κάθε πρόβατο θα λέγαμε πως βρίσκεται εν δύναμει, αλλά σε ύπνωση, ένας ήρωας.
Ας δούμε εικονοπλαστικά τώρα, πως θα λειτουργούσε ένα κοπάδι ή μια κοινότητα προβάτων/ηρώων αν αυτά μπορούσαν να σκεφτούν όπως εμείς οι άνθρωποι. Καταρχάς, υπάρχει πάντα ένας βοσκός/αρχηγός για τα πρόβατα. Υπάρχουν επίσης, ένας αρχηγός κριός και το τσοπανόσκυλο, που οδηγούν το κοπάδι βάσει αυτών που τους έχει ορίσει ο βοσκός. Πως λειτουργεί όμως αυτός;

Αρχικά για να μπορέσει να γίνει κάποιος βοσκός θα έλεγε κανείς πως απαιτείται μια ικανότητα ανώτερης δύναμης, νόησης και γνώσης για να μπορέσουν να ικανοποιηθούν σωστά οι ανάγκες των προβάτων. Αυτό χρειάζεται θέληση για μάθηση και χρόνια παρατήρηση στον τρόπο λειτουργίας τους. Φυσικά, υπάρχει πάντα μέσα στο βοσκό η σκοπιμότητα να εκμεταλλευτεί προς όφελος του το κοπάδι, αλλιώς δεν θα γινόταν εξαρχής βοσκός.

Ο βοσκός κατέχει τη γη και διάφορους πόρους. Αφού γνωρίσει τις ανάγκες τους και τον τρόπο συμπεριφοράς τους, πιθανώς θα δράσει σαν σωτήρας για αυτά προσφέροντας όσα εκείνα αποζητούν, δηλαδή φαγητό, στέγη και κυρίως προστασία. Ίσως τα εκφοβίζει που και που, ότι εκεί έξω παραμονεύει ο λύκος και σίγουρα θα βρει κάποιο τέχνασμα για να τα κάνει να πειστούν ότι χωρίς αυτόν η εύρεση τροφής είναι αδύνατη. Επίσης, θα τους παρέχει κάποιο κτηνίατρο ως ένδειξη φροντίδας όταν και μόνο όταν αυτό είναι απαραίτητο, κάνοντας τα να πιστεύουν πως αυτή η δωρεάν προσφορά του ‘’καλού αφέντη’’ τους έρχεται ανιδιοτελώς από αγάπη και μάλιστα χωρίς κανένα από μέρους τους προσωπικό κόστος.

Συνεχίστε την ανάγνωση ΕΔΩ

Η Φιλοσοφία Επιστρέφει