Μια νέα έρευνα από την Αμερικάνικη Ομοσπονδία Ψυχολογίας έδειξε ότι οι άνθρωποι μπορεί να λένε ψέματα για να φανούν ειλικρινείς όταν τα γεγονότα στη ζωή τους υπήρξαν υπερβολικά ευνοϊκά για να είναι αληθινά.
«Πολλοί άνθρωποι νοιάζονται υπερβολικά για τη φήμη τους και το πώς θα τους κρίνουν οι άλλοι, με αποτέλεσμα να τους ενδιαφέρει περισσότερο να φανούν ειλικρινείς παρά να πουν την πάσα αλήθεια», λέει ένας ερευνητής. Τα ευρήματα δείχνουν ότι όταν οι άνθρωποι έχουν πολύ ευνοϊκά αποτελέσματα στη ζωή τους, περιμένουν ότι οι γύρω τους θα είναι καχύποπτοι και έτσι προτιμούν να πουν ψέματα και να «φανούν» ειλικρινείς, παρά να πουν την αλήθεια και να φανούν εγωιστές ή ψεύτες.
Η έρευνα έδειξε παρόμοια ευρήματα όσον αφορά το να λέμε ψέματα για να φανούμε ειλικρινείς, κυρίως ανάμεσα στους δικηγόρους και τους φοιτητές.
Σε ένα πείραμα με 115 δικηγόρους στο Ισραήλ, είπαν στους συμμετέχοντες να φανταστούν ένα σενάριο όπου θα έπρεπε να πουν σε έναν πελάτη ότι η υπόθεση θα κόστιζε 60 με 90 ώρες εργασίας. Ο δικηγόρος θα δούλευε σε γραφείο όπου ο πελάτης δε θα ήξερε ακριβώς πόσες ώρες πραγματικά ξόδεψε στην υπόθεση ο δικηγόρος. Είπαν λοιπόν στους μισούς συμμετέχοντες ότι είχαν δουλέψει 60 ώρες και στους άλλους μισούς 90 ώρες. Τότε, ρωτήθηκαν πόσες ώρες θα χρέωναν τον πελάτη. Στο γκρουπ που έπρεπε να πει 60 ώρες, οι δικηγόροι φαίνεται ότι κατά μέσο όρο είχαν πει ότι δούλεψαν 62,5 ώρες με το 17% του γκρουπ να «φουσκώνει» της ώρες που είπε ότι δούλεψε. Στο γκρουπ με τις 90 ώρες, οι δικηγόροι σημείωσαν κατά μέσο όρο 88 ώρες, με το 18% του γκρουπ να λέει ψέματα και να αναφέρει λιγότερες ώρες από όσες είχαν δουλέψει στην πραγματικότητα.
Όταν τους ζήτησαν εξηγήσεις για τις ώρες που χρέωσαν τον πελάτη, κάποιοι δικηγόροι από το γκρουπ των 90 ωρών είπαν ότι φοβούνταν μήπως οι πελάτες τους πιστέψουν ότι τους είχαν πει ψέματα για τον αριθμό των ωρών που τους χρέωσαν.
Σε ένα άλλο πείραμα, 149 φοιτητές σε ένα Ισραηλινό Πανεπιστήμιο έπαιξαν τυχερά παιχνίδια στο διαδίκτυο μόνοι τους και μετά ανέφεραν τα αποτελέσματα σε έναν ερευνητή. Οι συμμετέχοντες έλαβαν περίπου 15 σεντς για κάθε πετυχημένη ζαριά. Ο υπολογιστής είχε πειραχτεί για τους μισούς φοιτητές και έτσι πήραν άριστα σκορ στα παιχνίδια, ενώ το άλλο γκρουπ είχε τυχαία αποτελέσματα. Στο γκρουπ με το άριστο σκορ, 24% ανέφερε πιο χαμηλό αριθμό νικών, παρόλο που τους κόστιζε χρήματα, σε σύγκριση με το 4% στο γκρουπ με τα τυχαία σκορ.
«Κάποιοι συμμετέχοντες ξεπέρασαν την αποστροφή τους απέναντι στο ψέμα και δέχτηκαν να χάσουν χρήματα, απλώς για να μη φανούν ψεύτες στον ερευνητή», λέει ένας από τους ερευνητές.
Σε ένα άλλο πείραμα στο διαδίκτυο, με 201 ενήλικες από τις ΗΠΑ, είπαν στους συμμετέχοντες να φανταστούν ένα σενάριο όπου οδηγούσαν πολλές ώρες για μία εταιρία που είχε μέγιστο όριο αποζημίωσης 400 χμ. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι ανέφεραν 280 με 320 χμ/ μήνα.
Στους μισούς συμμετέχοντες είπαν ότι οδήγησαν 300 χμ/ μήνα, ενώ στους άλλους μισούς 400 χμ/ μήνα. Όταν τους ρώτησαν πόσα χιλιόμετρα θα ανέφεραν, το γκρουπ με τα 300 χμ είπε την αλήθεια, ενώ το γκρουπ με τα 400 χμ σημείωσε 384 χμ κατά μέσο όρο, με το 12% να λέει ψέματα και να αναφέρει λιγότερα χιλιόμετρα. Υπήρχαν παρόμοια ευρήματα σε ένα άλλο διαδικτυακό πρόγραμμα με 544 συμμετέχοντες στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο επικεφαλής της έρευνας πιστεύει ότι υπάρχουν περιπτώσεις που τα χρήματα ή άλλοι παρόμοιοι παράγοντες μπορούν να οδηγήσουν τους ανθρώπους να πουν ψέματα. Παρόλο που τα ευρήματα φαίνονται ειρωνικά, σίγουρα όλοι θα θυμούνται κάποια στιγμή στη ζωή τους που χρειάστηκε να πουν ψέματα για να φανούν ειλικρινείς. (Πηγή: eurekalert.org, Μετάφραση-Απόδοση: philosophyreturns.gr)
Διαβάστε επίσης:
Ψεύτικες ειδήσεις: Όσο περισσότερο τις βλέπουμε, τόσο τις μοιραζόμαστε
Είναι σημαντικό να λες την αλήθεια— αλλά μην περιμένεις ευχαριστώ
Ποια κοπέλα τολμά να παντρευτεί τον βασιλιά; – Ισπανικό παραμύθι
Οι σωστές σχέσεις είναι οι αληθινές σχέσεις
Οι συμβουλές και η βολική αλήθεια: Μια διδακτική ιστορία του Νασρεντίν
