Ο καθένας μας, στην προσωπική του ζωή θα συναντήσει πολλές δοκιμασίες και προκλήσεις. Είναι αρκετές φορές που θα βρεθούμε στο δίλημμα να λειτουργήσουμε με τη λογική ή το συναίσθημα. Σε πολλές από αυτές τις περιστάσεις, το δίλημμα είναι να δείξουμε στον άλλον τον θυμό μας ή ακόμα και την οργή μας ή να ξεπεράσουμε το θέμα με στωική αταραξία. Τι είναι πιο σωστό; Να συγκρουστούμε ή να αποφύγουμε τη σύγκρουση, με κάθε θυσία; Όπως πάντα, η αρχαία παράδοση μας συστήνει τον κανόνα του μέτρου.
Θα θέλαμε βέβαια να είμαστε όλοι ένας Γκάντι ή ένας Σωκράτης αλλά ξέρουμε από την ιστορία ότι ακόμα και ο Σωκράτης πολέμησε όταν χρειάστηκε και μάλιστα είχε διακριθεί στις μάχες για τη γενναιότητά του. Υπάρχουν πολλές περιστάσεις, που πρέπει να ελέγξουμε τον θυμό μας και να μη δείξουμε τίποτα. Υπάρχουν όμως και κάποιες περιστάσεις όπου αυτή η στάση μας, θα θεωρηθεί ως αδυναμία από τους άλλους και αντί να βοηθήσει τις διαπροσωπικές σχέσεις μας, αντίθετα, θα τις επιδεινώσει. Αυτή τη διδασκαλία για το ποια είναι μια δίκαιη μάχη μπορούμε να τη βρούμε και σε ένα από τα πιο σημαντικά και τα πιο πολυδιαβασμένα κείμενα της ινδικής φιλοσοφίας, τη Μπαγκαβάτ Γκίτα (στο τέλος του άρθρου, θα δώσουμε ένα link για να διαβάσετε περισσότερα)
Πώς λοιπόν μπορούμε να λειτουργήσουμε επιβεβαιωμένα στη ζωή μας χωρίς να “ξεφύγουμε” και να χωρίς να “ξεσπάσουμε” πάνω στους άλλους που μπορεί και αυτοί να βρέθηκαν σε κακή ημέρα; Το σωστό είναι να μην επιτεθούμε αλλά και να μη λειτουργήσουμε παθητικά. Και το μυστικό για αυτό είναι να λειτουργήσουμε με βάση την ορθότητα, τον νόμο, το καθήκον και όχι με θυμό. Πρέπει να μπορούμε να εξηγήσουμε στους άλλους, κάποιες φορές, ναι, με αυστηρότητα, τι είναι αυτό που μας ενοχλεί και τι ζητάμε από αυτούς, αλλά πρέπει να γίνεται με ψυχραιμία και όχι “εν θερμώ”. Δεν πρέπει να αποφύγουμε τις μάχες μας όταν είναι απαραίτητο να τις δώσουμε αλλά δεν μπορούμε να έχουμε ως συμβούλους την οργή και τον θυμό επειδή θα μας καταστρέψουν και θα πληγώσουν και τους άλλους, χωρίς νόημα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, κανείς δεν είναι νικητής αλλά όλοι ηττημένοι.
Για αυτό διαλέξαμε 2 ιστορίες από την παράδοση των Ιαπώνων Σαμουράι. Είναι 2 διδακτικές ιστορίες που μας βοηθούν να καταλάβουμε το σωστό και πώς να το εφαρμόσουμε.
1η ιστορία: Η εκδίκηση του Σαμουράι
Στη μεσαιωνική Ιαπωνία, κάθε ευγενής άρχοντας είχε ένα σώμα πιστών φυλάκων και πολεμιστών, τους γνωστούς Σαμουράι. Ένας από αυτούς τους άρχοντες σκοτώθηκε άνανδρα σε μια ενέδρα. Τότε ο πιστός του Σαμουράι, ξεκίνησε ένα ταξίδι για να εκδικηθεί για τον θάνατο του άρχοντα, όπως επέβαλε ο κώδικας τιμής των Σαμουράι, να γίνεται σε τέτοια περίπτωση.
Πέρασαν μήνες αλλά τελικά ο Σαμουράι βρήκε τον εκτελεστή του άρχοντά του και τον στρίμωξε σε μια αγορά. Μετά από μια σύντομη μάχη, τον αφόπλισε και εκεί που ετοιμαζόταν να του πάρει τη ζωή, ξαφνικά, ο φονιάς, έφτυσε τον Σαμουράι στο πρόσωπο. Ο Σαμουράι, οργίστηκε, σήκωσε το σπαθί του αλλά τελευταία στιγμή το κατέβασε και ζήτησε, με συγκρατημένη φωνή, από τον φονιά να φύγει.
Βλέποντας την απορία του υποψήφιου θύματος, στα μάτια του, ο Σαμουράι του είπε:
“Δεν μπορώ να σε σκοτώσω επειδή με κατάφερες να θυμώσω. Κι αν σε σκοτώσω από οργή, παραβιάζω έναν από τους πιο ιερούς μας κανόνες. Ο φόνος σου θα πρέπει να είναι από σεβασμό στον νόμο και όχι από προσωπική οργή. Φύγε τώρα και όταν ηρεμήσω, θα έρθω πάλι να σε βρω. Και τότε θα έχω μάθει να συγκρατώ περισσότερο τον θυμό μου.”
2η ιστορία: Η Κόλαση και ο Παράδεισος
Ένας στρατιώτης που ονομαζόταν Nobushige ήρθε στον Hakuin, και ρώτησε: “Υπάρχουν πραγματικά παράδεισος και κόλαση;”.
«Ποιος είσαι;» ρώτησε ο Hakuin. “Είμαι ένας σαμουράι“, απάντησε ο πολεμιστής.
“Εσύ, στρατιώτης” αναφώνησε ο Hakuin. “Τι είδους άρχοντας θα σε είχε στη φρουρά του; Το πρόσωπό σου μοιάζει με εκείνο ενός ζητιάνου“.Ο Nobushige θύμωσε τόσο πολύ που άρχισε να τραβά το σπαθί του, αλλά ο Hakuin συνέχισε: “Ώστε έχεις και σπαθί! Το όπλο σου είναι πιθανώς πάρα πολύ στομωμένο για να κόψει το κεφάλι μου.“
Καθώς ο Nobushige τράβηξε το σπαθί του ο Hakuin παρατήρησε: «Εδώ ανοίγουν οι πύλες της κόλασης!” Με αυτά τα λόγια ο σαμουράι, αντιλαμβανόμενος την πειθαρχία του δασκάλου, έβαλε στη θήκη σπαθί του και υποκλίθηκε.
“Εδώ ανοίγουν τις πύλες του παραδείσου», είπε ο Hakuin.
Και επιπλέον…
Συνιστούμε κάποια καλά άρθρα για την ορθή διαχείριση του θυμού, και επιπλέον αναγνώσματα για μελέτη, όπως για τη διδασκαλία της Μπαγκαβάτ Γκίτα και τον κώδικα Bushido, των Σαμουράι.
Διαλέξτε…
Για τη διαχείριση της εσωτερικής και εξωτερικής σύγκρουσης σύμφωνα με την Ινδική Φιλοσοφία:
Μπαγκαβάτ Γκίτα: Ο πολεμιστής του φωτός στην Ινδία
Ορθή Δράση: ο δρόμος προς την απελευθέρωση
Για πιο πρακτικές συμβουλές διαχείρισης του θυμού μας:
Στωικισμός-Πρακτικές συμβουλές για την αντιμετώπιση του θυμού
Μην λες πράγματα από θυμό που θα μετανιώσεις αργότερα
Περισσότερα για τους Σαμουράι:
Σαμουράι: Οι 7 αρετές του Bushido. Η ηθική του πολεμιστή
