Τιτσιάνο: Αφροδίτη και Άδωνις (1554)
Μπορεί μία πανέμορφη θεά να ερωτευτεί έναν κοινό θνητό; Μπορεί το αθάνατο να ερωτευτεί το θνητό;
Η μυθολογία μας λέει ότι ναι, μπορεί.
Στον πίνακα αυτό του Τσιτσιανό εικονίζεται ο μύθος του Αδώνιδος και της Αφροδίτης. Η θεά του Έρωτα αγάπησε το θνητό Άδωνη όταν ακόμη αυτός ήταν μωρό. Κρυφά από τους άλλους θεούς, τον κρύβει σε ένα σεντούκι. Τον δίνει στην
Περσεφόνη στον Κάτω Κόσμο να τον προσέχει. Καθώς όμως μεγαλώνει, η Περσεφόνη τον ερωτεύεται κι αυτή. Αρνείται να τον επιστρέψει στην Αφροδίτη. Ο Δίας λύνει τη διαφορά τους: το ένα τρίτο του χρόνου, ο Άδωνις θα είναι με την Περσεφόνη. Το ένα τρίτο με την Αφροδίτη. Κι ένα τρίτο θα κρατήσει για τον εαυτό του.
Έτσι έβλεπαν οι αρχαίοι και την ανθρώπινη ψυχή: Ένα μέρος της είναι δεμένο με τη χθόνια ύλη, ένα άλλο είναι καθαρά ανθρώπινο κι ένα άλλο είναι δεμένο με το θεό.
Όμως, και ο άνθρωπος κατά βάθος είναι ερωτευμένος με το θείο. Ο Άδωνις χάρισε στην Αφροδίτη και το δικό του τρίτο του χρόνου.
Και τότε, σκοτώθηκε.
Ο Αφροδίτη τον είχε προειδοποιήσει να μην πάει για κυνήγι. Στον πίνακα φαίνεται η σπαρακτική στιγμή που τον ικετεύει να μείνει κοντά της. Στα χέρια του κρατά τα λουριά από τα κυνηγόσκυλα που τον τραβούν μακριά. Ο μικρός Έρωτας δεν είναι παρόν. Κοιμάται κάτω από την κληματαριά της μητέρας του. Δε μπορεί να τη βοηθήσει. Το έντονο φως της μέρας σπάει τη γλυκύτητα της νύχτας. Μια ακτίνα φωτός δείχνει το μέλλον του Άδωνη: στον τόπο του κυνηγιού, θα σκοτωθεί από αγριόκαπρο.
Μία στιγμή αμφιβολίας περνά από το πρόσωπό του, πριν φύγει.
Λένε ότι ο Άρης έστειλε τον αγριόκαπρο, από ζήλια. Μία ιστορία βαλτώνει όταν μένει στάσιμη. Και η ιστορία του Άδωνη είναι μια ιστορία θανάτου και ανάστασης. Στο τέλος, η Αφροδίτη παρακάλεσε την Περσεφόνη να τον στέλνει από τον Κάτω Κόσμο για 6 μήνες το χρόνο. Αυτούς τους μήνες, οι εραστές ξανασμίγουν.
Από το αίμα του Άδωνη πρόβαλαν για πρώτη φορά στον κόσμο τα ρόδα. Από τα δάκρυα της Αφροδίτης, οι ανεμώνες.
Ο Άδωνις είναι ένας πανάρχαιος θεός της βλάστησης. Ο θάνατός του συμβολίζει το θάνατο της φύσης το χειμώνα. Ο γυρισμός του στη γη, τη νεκρανάσταση της την άνοιξη.
Συνδέεται επίσης με την κρυφή αγάπη που ενώνει την ανθρώπινη ψυχή με τη Χρυσή Αφροδίτη.
Δείτε επίσης:
Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς: Ο Κρόνος καταβροχθίζει τα παιδιά του (1636)
Σάντρο Μποττιτσέλλι: “Η Μυστική Γέννηση” (1500)
Φρίντα Κάλο: “Οι δύο Φρίντες” (1939)
Ευγένιος Ντελακρουά: “Η Ελευθερία οδηγεί το λαό” (1830)
Γκούσταφ Κλιμτ: “Θάνατος και Ζωή” (1910)
