Στην ταινία της Pixar «Τα μυαλά που κουβαλάς» (μτφρ. «Inside Out ») τα συναισθήματα ενός 11-χρονου κοριτσιού προσωποποιούνται ως η ζωηρή Χαρά, η νευρική Απέχθεια, ο ογκώδης Θυμός και, φυσικά, η Θλίψη ως μια καταθλιπτική φιγούρα με έντονη χωρίστρα και ένα φαρδύ πλεχτό. Η Χαρά μετά βίας μπορεί να σταθεί κοντά της, όπως ένα συνάδελφο στη δουλειά που θέλεις να αποφύγεις.
Όμως αυτό που παίρνει κανείς από την ταινία, σύμφωνα με το περιοδικό Variety είναι ότι «άλλαξε για πάντα τον τρόπο που σκέφτονται οι άνθρωποι για τον τρόπο που σκέφτονται»-κυρίως ως προς το ότι και τα δύο συναισθήματα, και η χαρά και η λύπη ήταν απαραίτητα στη ζωή. Υπάρχει μια θεωρία σύμφωνα με την οποία είναι καλό όχι απλώς να αποδεχόμαστε τα συναισθήματά μας, όπως στην ταινία, αλλά να τους δίνουμε και ανθρώπινη μορφή. Ερευνητές στο Χονγκ Κονγκ και το Τέξας ανακάλυψαν ότι άτομα στα οποία ζήτησαν να σκεφτούν τα συναισθήματά τους ως ένα άτομο έξω από αυτούς, ένιωθαν λιγότερο λυπημένοι, γεγονός που απέδωσαν στην αποστασιοποίηση του εαυτού από το συναίσθημα.
Οι συμμετέχοντες στην έρευνα κλήθηκαν να φανταστούν την προσωπικότητα, την εξωτερική εμφάνιση και το στυλ ομιλίας της Θλίψης καθώς και πώς θα αλληλοεπιδρούσαν μαζί της. Η ιδέα ήταν ότι με τον τρόπο αυτό θα σχετίζονταν λιγότερο μαζί της. Αυτό που προσπαθούν να επιτύχουν είναι η αποκόλληση- όταν σκέφτονται τη θλίψη ως πρόσωπο ανεξαρτητοποιούνται από το συναίσθημα. Ως αποτέλεσμα νιώθουν λιγότερο λυπημένοι στη συνέχεια.
Η θλίψη σύμφωνα με έρευνες οδηγεί τους ανθρώπους να εστιάζουν σε βραχυπρόθεσμες και εύκολες ανταμοιβές. Με το να φαντάζονται τη θλίψη με ανθρώπινα χαρακτηριστικά και ιδιότητες, οι συμμετέχοντες κατάφεραν να βελτιώσουν τα αποτελέσματά της και ήταν πιο πιθανό να επιδείξουν αυτοέλεγχο.
Είναι ένας νέος τρόπος να ελέγχουμε τα συναισθήματά μας, λέει ένας από τους ερευνητές. Υπάρχουν ορισμένοι περιορισμοί στην έρευνα καθώς οι ερευνητές εξέτασαν τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα της ανθρωπομορφικής σκέψης μόνο στη θλίψη και στο αντίθετό της. Η προσωποποίηση της χαράς επίσης μείωνε τη δράση της, υποδηλώνοντας ότι αυτή η τεχνική μπορεί να γυρίσει και μπούμερανγκ.
Δεν είναι γνωστό εάν αυτό θα μας βοηθούσε να ρυθμίσουμε και άλλα αρνητικά συναισθήματα όπως η ντροπή ή η ενοχή, που είναι έμφυτα πιο ταυτισμένα με τον εαυτό μας. Επίσης, και η κατάθλιψη είναι αρκετά πιο περίπλοκη.
Ένας καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Berkley αποκάλυψε πως 20 χρόνια έρευνας έχουν δείξει ότι η αποστασιοποίηση από τα συναισθήματα είναι πολύ βασική στην ελαχιστοποίηση του άγχους από αρνητικές εμπειρίες και αναμνήσεις. Ακόμα και σε πρωταρχικές έρευνες που ζητούνταν από τους συμμετέχοντες να ξαναπαίξουν τη σκηνή στο μυαλό τους ως απλοί παρατηρητές-σαν μια μύγα στον τοίχο- παρείχε χαμηλότερη συναισθηματική απόκριση, είτε ήταν θλίψη, θυμός, άγχος, ή ακόμα και προσδοκίες για το μέλλον. Η αποστασιοποίηση είναι αποτελεσματική για διάφορες στρεσογόνες καταστάσεις, όπως η ομιλία μπροστά σε κόσμο, ενώ τα οφέλη φαίνεται να διαρκούν στο χρόνο.
Μέσα από αυτή τη διαδικασία μπορεί κάποιος να επανεξετάσει μια δύσκολη κατάσταση και να της αποδώσει άλλο νόημα, μόνο παρατηρώντας τα γεγονότα. Όταν είμαστε μέσα στην κατάσταση και μας έχουν καταβάλλει τα συναισθήματα όπως θλίψη, θυμός, ή άγχος, δεν μπορούμε να κοιτάξουμε διαφορετικά την κατάσταση. Όσο μειώνουμε σε ένταση τα συναισθήματα, τόσο διαφορετικά βλέπουμε την κατάσταση και βλέποντας διαφορετικά την κατάσταση, τα συναισθήματά μας αλλάζουν.
Ένας ακόμα βοηθητικός παράγοντας είναι ο εσωτερικός μονόλογος, με το να αναλύουμε τα γεγονότα. Ωστόσο, η παγίδα σ’ αυτό είναι να μην αναλωθούμε στο αναμάσημα του συμβάντος, κάτι που λειτουργεί αρνητικά ως προς την καταπολέμησή του. Κάτι ακόμα που παρατήρησαν οι ερευνητές είναι ότι βοηθάει να αναφερόμαστε στον εαυτό μας σε τρίτο πρόσωπο όταν είμαστε φορτισμένοι συναισθηματικά. Αντί δηλαδή να πούμε «Γιατί είμαι θυμωμένος;», μπορούμε να πούμε «Γιατί είναι ο Γιάννης θυμωμένος;»
Το να μιλάμε για τον εαυτό μας στον εαυτό μας, σαν να ήταν ένας φίλος μας είναι κάτι που συστήνουν οι ψυχολόγοι για να μας δώσουν να καταλάβουμε πόσο σκληροί μπορούμε να είμαστε με τον εαυτό μας πολλές φορές. Μια απλή αλλαγή στην αντωνυμία από το «εγώ» στο «αυτός» μπορεί να βοηθήσει στην αποστασιοποίηση, στο να υπερβούμε προκαταλήψεις και μηχανισμούς και ακόμα και να αποδεχτούμε τα συναισθήματά μας.
Μάλιστα, θεωρείται ότι το να καταφέρει κάποιος να ρυθμίσει τα συναισθήματά του είναι μια τεράστια κατάκτηση αυτοελέγχου, καθώς η ενσυνειδητότητα και η θετική σκέψη χρειάζονται χρόνο και πειθαρχία για να κατακτηθούν.
Δεν είναι γνωστό εάν ο εσωτερικός μονόλογος βοηθάει στην κατάθλιψη, στο άγχος και σε άλλα ψυχικά θέματα. Είναι κάτι που ερευνάται ακόμα. Ωστόσο τα δείγματα μέχρι στιγμής είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά.
Όλες οι ενδείξεις φαίνεται να οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα: αυτό είναι ένα εργαλείο με το οποίο οι άνθρωποι μπορούν να επεξεργαστούν αναμνήσεις από το παρελθόν, καταστάσεις του παρόντος και του μέλλοντος. Επομένως, καλύπτει σχεδόν όλη τη ψυχολογική γκάμα των ανθρώπων. (Πηγή: theguardian.com Μετάφραση-Απόδοση: “Η Φιλοσοφία Επιστρέφει“)
Δείτε επίσης:
Ποια κοπέλα τολμά να παντρευτεί τον βασιλιά; – Ισπανικό παραμύθι
Γιατί το παιχνίδι είναι το κλειδί στην δημιουργικότητα και παραγωγικότητα
“Φάε γούνα μου, φάε”. Μια ιστορία για την υποκρισία από τον Νασρεντίν Χότζα
Ταρκόφσκι: Αν αγαπούσαμε τον εαυτό μας θα μπορούσαμε να αγαπήσουμε και τους άλλους
9 μαθήματα του Κομφούκιου που θα αλλάξουν την άποψη σας για τη ζωή
